Καλησπέρα σας,
Τι άραγε παρακινεί έναν ξένο να ταξιδέψει, να επενδύσει, να σπουδάσει ή και να έλθει να ζήσει στην Ελλάδα; Είναι η ιστορία της; Ο πολιτισμός της; Το φυσικό περιβάλλον; Το κλίμα; Οι επενδυτικές ευκαιρίες; Η ποιότητα των υπηρεσιών; Προσωπικά βιώματα; Η περίφημη «εικόνα» της χώρας; Και τελικά πόσο σημαντική είναι αυτή στην οικονομική ανάπτυξη ενός τόπου;
Αγαπητές φίλες,
Αγαπητοί φίλοι,
Η Ελλάδα βρέθηκε αναμφισβήτητα, τα τελευταία δέκα χρόνια, αντιμέτωπη με μια έντονα αρνητική δημοσιότητα. Προ του 2019, μια ματιά στα πρωτοσέλιδα των σημαντικότερων διεθνών ΜΜΕ να έριχνε κανείς και θα συμπέραινε ότι η χώρα μας ήταν ένα «ανεύθυνο και αποτυχημένο κράτος» με «διεφθαρμένους θεσμούς και πολίτες» που σχοινοβατούσε ανάμεσα στη «χρεοκοπία» και το «Grexit».
Πλέον η Ελλάδα κινείται με ταχύτητα στο δρόμο ενός δραστικού εκσυγχρονισμού, απέδειξε ότι μπορεί να επιτευχθεί η ανάπτυξη χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η δημοσιονομική βιωσιμότητα, έχει ηγετικό ρόλο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποτελεί έναν ελκυστικό προορισμό 12 μήνες το χρόνο, ένα υπέροχο μέρος όχι μόνο για να το επισκεφθεί κάποιος για διακοπές, αλλά και ένα μέρος απ’ όπου μπορεί να εργαστεί και να ζήσει όταν συνταξιοδοτηθεί.
Στο λεξιλόγιο των διεθνών ΜΜΕ, πλάι στο λήμμα «Ελλάδα», εμφανίζονται πλέον θετικές έννοιες όπως «πρόοδος», «ανάκαμψη», «ασφάλεια».
Είναι τα παραπάνω αρκετά για να εφησυχάσουμε; Σαφώς και όχι. Η καλή εικόνα μιας χώρας είναι μια μακροπρόθεσμη, πολυπαραγοντική διαδικασία και είναι κάτι για το οποίο πρέπει να εργαζόμαστε συστηματικά. Τι εικόνα επιθυμούμε, τι εικόνα διαθέτουμε και τι εικόνα μπορούμε να έχουμε ως χώρα; Για να απαντήσουμε απαιτείται υψηλός βαθμός αυτογνωσίας.
Το έργο «Εθνική εικόνα και Οικονομική Ανάπτυξη» του καθηγητή Ανδρέα Μήλιου αφορά την εθνική ταυτότητα και εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας, ενώ στοχεύει στον εμπλουτισμό της εθνικής αυτογνωσίας και της εθνικής αυτοπεποίθησης.
Ειδικότερα, το βιβλίο δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως
– Πώς συνδέεται η εθνική εικόνα με την εθνική ταυτότητα;
– Ποια είναι τα στοιχεία και τα κριτήρια που προσδίδουν ελκυστικότητα και στιβαρότητα σε μια εθνική εικόνα;
– Με ποιες μεθόδους μετριέται η αξία της εικόνας των χωρών;
– Πώς αξιολογείται η εθνική εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας από Έλληνες και ξένους;
– Έχει προοπτικές βελτίωσης η εικόνα της Ελλάδας και εάν ναι ποιες είναι αυτές;
Επίσης, στο βιβλίο αναδεικνύεται με σαφή και περιεκτικό τρόπο ο κομβικός ρόλος της εθνικής εικόνας στη συνολική οικονομική διαδικασία ανάπτυξης των χωρών ως ακαταμάχητο κεφαλαιουχικό δημόσιο αγαθό που αυξάνει την αξία τους και ως στρατηγικό εργαλείο μόχλευσης και πολλαπλασιαστής οικονομικής και διεθνοπολιτικής ισχύος.
Η δε εθνική εικόνα εξετάζεται ως νοηματική κατασκευή που συντίθεται από τα γνωσιακά, αντιληπτικά, συναισθηματικά και συμπεριφορικά στοιχεία των εγχώριων και ξένων ακροατηρίων, τα οποία αντλούνται από τα δομικά συστατικά της εθνικής ταυτότητας.
Ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι η δημιουργία ελκυστικής εθνικής εικόνας είναι ένα απαιτητικό και ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα για πολλούς λόγους:
πρώτον, επειδή προϋποθέτει την ύπαρξη συνεκτικής, στιβαρής και θελκτικής εθνικής ταυτότητας,
δεύτερον, επειδή ο επηρεασμός και η χειραγώγηση των εντυπώσεων, των πεποιθήσεων και των στερεοτύπων διαφορετικών πολιτισμικών και κοινωνικών συνόλων είναι ιδιαίτερα δύσκολα,
τρίτον, επειδή η επιβολή ελκυστικής εθνικής εικόνας στο λογικό και στο θυμικό των πολιτισμικά και χαρακτηρολογικά πολύπτυχων διεθνών ακροατηρίων είναι πολύπλοκη, χρονοβόρα και κοστοβόρα,
τέταρτον, επειδή η επιφανειακή ανθρώπινη εμπειρία διαμορφώνεται συχνά χωρίς συνολική γνώση του αντικειμένου και με υποκειμενική μετάφραση των πληροφοριών από τους πολυπολιτισμικούς δέκτες και,
πέμπτον, επειδή η εθνική εικόνα είναι μια αέναα δημιουργούμενη πνευματική κατασκευή που απαιτεί συνεχή αναπροσαρμογή στα διεθνώς προκύπτοντα δεδομένα.
Επιπροσθέτως ο κ. Ανδρέας Μήλιος τονίζει ότι ο ρόλος της εθνικής ταυτότητας στη συνοχή, εξέλιξη, πρόοδο ή οπισθοδρόμηση μιας χώρας είναι καταλυτικός, διότι εξοπλίζει την ατομική αυτοσυνειδησία, διαπλάθει τη συλλογική συνείδηση του συνανήκειν σε ένα ομοιογενές κοινωνικό σύνολο, σφυρηλατεί την αφοσίωση στις παραδοσιακές και πολιτισμικές αξίες και στην αντιμετώπιση κρίσεων και προκλήσεων, προάγει την κοινωνική αλληλεγγύη, αρδεύει το πατριωτικό φρόνημα και κινητοποιεί δημιουργικά όλες τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας.
Αγαπητές κυρίες,
Αγαπητοί κύριοι,
Η εθνική εικόνα των χωρών άρχισε να αποτελεί επισταμένως αντικείμενο έρευνας για ακαδημαϊκούς και ερευνητές την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, με την είσοδο του πλανήτη στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση και την έναρξη της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης.
Αντλώντας έμπνευση από το νέο πλανητικό σκηνικό, ακαδημαϊκοί και ερευνητές άρχισαν, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, να δημοσιεύουν εργασίες με αντικείμενο τη σημασία και τον ρόλο της εθνικής εικόνας. Τη χρονική αυτή περίοδο ο γκουρού του μάρκετινγκ καθηγητής Ph. Kotler όρισε την εθνική εικόνα ως «το σύνολο των πεποιθήσεων, των ιδεών και των εντυπώσεων που έχει ένα άτομο ή ένα σύνολο ατόμων για μια συγκεκριμένη χώρα».
Το βιβλίο «Εθνική εικόνα και Οικονομική Ανάπτυξη» του κ. Ανδρέα Μήλιου είναι ένα θαυμάσιο κείμενο εγκυκλοπαιδικού ενδιαφέροντος που συμπυκνώνει τις διαχρονικές απόψεις των σημαντικότερων σύγχρονων Ελλήνων και Φιλελλήνων διανοητών και αγωνιστών του 1821 για την ταυτότητα του Νεοέλληνα και την εικόνα της νεότερης Ελλάδας και προτείνει δομικές λύσεις αναβάθμισης της τελευταίας.
Η πρωτοτυπία του περιεχομένου όπως π.χ. η εθνική εικόνα της νεότερης Ελλάδας μέσα από τους στίχους δημοφιλών τραγουδιών ή τα λόγια ξένων αλλά και Ελλήνων πολιτικών, ποιητών, συγγραφέων και άλλων προσωπικοτήτων, καθώς και οι πολύπλευρες πληροφορίες για επίκαιρα θέματα που παρέχει, καθιστούν το βιβλίο ιδιαίτερα ευχάριστο ανάγνωσμα, ωφέλιμο για τον καθένα.
Αγαπητοί φίλοι,
Αγαπητές φίλες,
Τέλος, θα μου επιτρέψετε ως ΓΓ Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης να αναφερθώ στον τουρισμό και πώς αυτός παρουσιάζεται από τον συγγραφέα.
Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, η πανδημία έφερε ένα ριζικό μετασχηματισμό στον κώδικα των σύγχρονων αξιών. Ως αποτέλεσμα αυτού, ένα νέο τοπίο αναδύεται στο παγκόσμιο τουριστικό γίγνεσθαι, με έναν νέο τύπο ταξιδιώτη να πρωταγωνιστεί.
Τα μεγάλα μεγέθη μπαίνουν στην άκρη, ο σύγχρονος τουρίστας επιστρέφει στις έννοιες του μέτρου και της ισορροπίας. Μετά την εμπειρία του covid, αξίες όπως η ασφάλεια, η υγεία, η συνολική ευεξία, η σωστή διατροφή, η προστασία του πλανήτη ενδυναμώνονται περισσότερο και προβάλλονται ως επιτακτικές ανάγκες.
Για τα τουριστικά δεδομένα, τα παραπάνω μεταφράζονται ως εξής: όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες θα αναζητούν νέους προορισμούς, μη μαζικούς, εναλλακτικούς, που θα σέβονται την ισορροπία με το περιβάλλον και θα διαθέτουν υποδομές φιλοξενίας υψηλού ποιοτικού επιπέδου, ενώ θα προσφέρουν αίσθημα ασφάλειας στον ταξιδιώτη, δίχως όμως να του στερούν τη μαγεία του ταξιδιού.
Η τάση άλλωστε που διαγράφεται ως απόλυτα κυρίαρχη για τα επόμενα χρόνια είναι η αναζήτηση προορισμών που μπορούν να προσφέρουν στους επισκέπτες τους μοναδικές, αυθεντικές, βιωματικές εμπειρίες.
Η οικονομία του βιώματος, που είχε ήδη εμφανιστεί δυναμικά στο διεθνές τουριστικό γίγνεσθαι, θα αποτελέσει την αιχμή του δόρατος, στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Στην Ελλάδα ο ταξιδιώτης μπορεί να απολαύσει διάφορες εμπειρίες με έναν αληθινά ολιστικό τρόπο, που εγγράφεται στο σώμα, την ψυχή και του νου του. Θα έλεγε κανείς ότι το αρχαιοελληνικό ευ ζην επιστρέφει ως σύγχρονο ζητούμενο της νέας εποχής.
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψιν αυτές τις νέες, διεθνείς τάσεις, καθώς και τις διάφορες μελέτες και έρευνες ελληνικών και διεθνών ινστιτούτων και φορέων, η πορεία του ελληνικού τουρισμού προϋποθέτει τη στοχευμένη ανάπτυξη μέσα από ένα μεθοδικό, ουσιαστικό, καινοτόμο, ψηφιακό και φιλικό προς το περιβάλλον σχεδιασμό σε ένα πλαίσιο βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας.
Επίσης, η Ελληνική Πολιτεία εξετάζει διεξοδικά διάφορα megatrends όπως είναι ο υπερτουρισμός, η οικονομία διαμοιρασμού, οι κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές, οι αναδυόμενοι προορισμοί, η ασφάλεια και η διαχείριση κρίσεων.
Παράλληλα, αξιοποιούμε και την τάση των Millennials, ενός πολύ δυναμικού κοινού, να καταγράφουν ιδιαίτερες, μοναδικές ταξιδιωτικές εμπειρίες, καθώς και τη νέα κουλτούρα της εξ αποστάσεως εργασίας (remote working), η εξέλιξη της οποίας φαίνεται να είναι ο «ψηφιακός νομαδισμός» (digital nomads).
Δεν μας λείπουν, ούτε οι πολιτικές, ούτε οι πόροι. Ας εστιάσουμε λοιπόν σε όλα αυτά που μας κάνουν αισιόδοξους για ένα καλύτερο μέλλον. Με την προϋπόθεση, όμως, ότι έχουμε κάνει το καλύτερο δυνατό στο παρόν για τη θετική εικόνα της χώρας και κατ’ επέκταση την οικονομική ανάπτυξη του τόπου, όπως θα έλεγε και ο κ. Μήλιος.
Σας ευχαριστώ.
