ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ – ΛΙΜΕΝΕΣ:
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟΣ
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι,
Σε συνέχεια της παγκόσμιας υγειονομική κρίσης, ο κόσμος ταξίδεψε για να απολαύσει τις διακοπές του και θεωρούμε ότι η χώρα μας ολοκλήρωσε μια πολύ πετυχημένη χρονιά γεγονός που αποδεικνύεται και από τα δημοσιευμένα στοιχεία. Το 2022 ήταν, λοιπόν, το πρώτο καλοκαίρι, εδώ και τρία χρόνια χωρίς ουσιαστικούς υγειονομικούς περιορισμούς λόγω της πανδημίας. Ο στόχος μας να κεφαλαιοποιήσουμε την καλή εικόνα της χώρας, ώστε να έχουμε όσο το δυνατόν ποιοτική και μεγάλη σε διάρκεια τουριστική περίοδο φαίνεται ότι έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό.
Όπως μάλιστα ανακοίνωσε ο Υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας, «στα 18 δισ. ευρώ εκτιμώνται τα ταξιδιωτικά έσοδα για το 2022» αγγίζοντας τις επιδόσεις του απροβλημάτιστου 2019.
Στρατηγικοί Στόχοι
Κοινώς, η χρονική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στη χώρα μας καθώς και η χωρική επέκταση του τουριστικού μας προϊόντος, αποτελούν βασικά στοιχεία της εθνικής στρατηγικής για τον ελληνικό τουρισμό μέχρι το 2030.
Παράλληλα, δίνουμε μεγάλη έμφαση στην διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος με την υπέρβαση του κλασικού μοντέλου «θάλασσα και ήλιος», καθώς και στην προώθηση του θεματικού τουρισμού όπως o συνεδριακός (MICE), o θαλάσσιος και o καταδυτικός τουρισμός μεταξύ άλλων.
Ο τουρισμός, άλλωστε, συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη, τη κοινωνική συνοχή, την αποφυγή της ερημοποίησης, ενώ στηρίζει εκτός από τις επενδύσεις και το ισοζύγιό μας. Είναι ένας τομέας ο οποίος ενισχύει διπλά την οικονομική δραστηριότητα. Αποτελεί την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, καθώς 1 στα 4 ευρώ του ΑΕΠ της χώρας προέρχεται, έμμεσα ή άμεσα, από την τουριστική δραστηριότητα.
Σε μια δύσκολη συγκυρία, με τον πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης, την ενεργειακή κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις, η πολύ ενθαρρυντική πορεία του τουρισμού μας δίνει τη δυνατότητα να αισιοδοξούμε και να προχωράμε δυναμικά τον σχεδιασμό μας.
Παράλληλα προχωρά από την Ελληνική Πολιτεία η δημιουργία της εθνικής στρατηγικής για τον τουρισμό, η οποία θα ενισχύσει τα ήδη υπάρχοντα συγκριτικά πλεονεκτήματά μας, ενώ ταυτόχρονα θα μας επιτρέψει να γίνουμε πιο ανθεκτικοί σε περιόδους κρίσεων, να βελτιώσουμε αδυναμίες και να επωφεληθούμε από τις ευκαιρίες που ανοίγονται μπροστά μας.
Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Με στόχο την αλλαγή του παραγωγικού τουριστικού μοντέλου, που μας υπέδειξε άλλωστε και η έκθεση Πισσαρίδη και έχουμε ήδη εντάξει στο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, προχωρούμε στην εφαρμογή μιας νέας φιλοσοφίας, με άξονα τη διπλή προσαρμογή (twin transition) σε μια πιο πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη, στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, που καλείται να στελεχώσει στο παρόν και στο μέλλον ένα περισσότερο ανθεκτικό, βιώσιμο και καινοτόμο τουριστικό οικοσύστημα στη χώρα μας.
Αξιοποιούμε περισσότερα από 320 εκ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), σε κρίσιμα για την τουριστική ανάπτυξη έργα ενώ προτεραιότητα δίνεται στην αναβάθμιση των Τουριστικών Λιμένων.
Στο πλαίσιο αυτό, μέσω του ΤΑΑ, ο τουρισμός ωφελείται τόσο από μεταρρυθμίσεις, όσο και από επενδύσεις. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, εκσυγχρονίζεται το θεσμικό πλαίσιο που αφορά σε θαλάσσιο κυρίως τουρισμό και κατευθύνεται προς τις τουριστικές υποδομές με έμφαση στα τουριστικά λιμάνια.
Οι υποδομές αυτές ενισχύονται έτι περαιτέρω με την χρηματοδότηση διαδικασιών ωρίμανσης που είναι απαραίτητες, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από την διαθέσιμη χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων. Επιπλέον, τουριστικά λιμάνια και αγκυροβόλια προσαρμόζονται στην νέα πράσινη και ψηφιακή πραγματικότητα, είτε υιοθετώντας νέες ψηφιακές υπηρεσίες, είτε ρυθμίζοντας το λειτουργικό τους πλαίσιο στις απαιτήσεις της κλιματικής αλλαγής και της πράσινης ενέργειας.
Προοπτικές
Στο υπουργείο Τουρισμού όπως γνωρίζετε, θεωρούμε ότι ο παράκτιος και ο θαλάσσιος τουρισμός μπορούν να αποτελέσουν ένα ισχυρό εργαλείο ανάπτυξης της εθνικής και τοπικής οικονομίας με τη συνολική οικονομική συμβολή τους να ανέρχεται σύμφωνα με εκτιμήσεις στο 1,4-1,5% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ η έμμεση συμβολή θεωρείται ότι είναι 4 με 5 φορές υψηλότερη.
Η Ελλάδα διαθέτει τα χαρακτηριστικά εκείνα που την καθιστούν έναν από τους ελκυστικότερους προορισμούς για τουρισμό με σκάφη αναψυχής και κρουαζιέρες όλων των επιπέδων στην Ευρώπη. Ενδεικτικά, ο Οίκος Christies Real Estate τοποθετεί τα ελληνικά νησιά ως τον δεύτερο καλύτερο προορισμό παγκοσμίως για πολυτελές yachting, μόνο πίσω από την Γαλλική Ριβιέρα και πάνω από προορισμούς όπως τις Παρθένες Νήσους, το Palm Beach της Φλώριντα και την Costa Esmeralda της Ιταλίας.
Προτεραιότητα και Σημαντική Πρόοδος στους Τουριστικούς Λιμένες
Το παράδειγμα της Κροατίας θα μπορούσε να αποτελέσει πυξίδα για υιοθέτηση καλών πρακτικών από εμάς. Σύμφωνα με την μελέτη της διαΝΕΟσις η Κροατία αντιλήφθηκε ότι η δραστηριότητα του γιώτινγκ μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για την οικονομία της αρκεί να επιτευχθεί ένας λειτουργικός και βιώσιμος τρόπος εκμετάλλευσής του που θα λειτουργεί παράλληλα με την δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης του κλάδου του θαλάσσιου τουρισμού και της σημαντικής αύξησης της συνεισφοράς του στην οικονομία της Κροατίας και ειδικά στην απασχόληση.
Σε σχετικές μελέτες που εκπονήθηκαν η Κροατία αναγνώρισε ως σημαντικότερα ανταγωνιστικά μειονεκτήματα της χώρας, έναντι των υπολοίπων χωρών της ευρύτερης περιοχής:
1. Την έλλειψη σχετικών λιμενικών υποδομών
2. Το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία του κλάδου
3. Το έλλειμμα δραστηριοτήτων που μπορούν να εμπλουτίσουν το προϊόν για τους χρήστες των σκαφών αναψυχής (π.χ. γαστρονομία, άθληση, αγορές)
4. Την έλλειψη Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.
Με τις δραστηριότητες θαλάσσιου τουρισμού να έχουν περιθώρια ανάπτυξης και με στόχο να καταστήσει τα σκάφη αναψυχής και τους τουριστικούς λιμένες τον σημαντικότερο κλάδο της τουριστικής της βιομηχανίας, η Κροατία διατύπωσε τους βασικούς στρατηγικούς στόχους για τον θαλάσσιο τουρισμό για την Περίοδο 2009-2019, όπου αναγνώρισε τον ναυτικό τουρισμό ως το πλέον ανταγωνιστικό τουριστικό προϊόν της χώρας.
Λαμβάνοντας υπόψη και τα ανωτέρω επικεντρώνουμε τις δράσεις του Υπουργείου σε δύο επίπεδα: (α) στη βελτίωση των Υποδομών για τους Τουριστικούς Λιμένες-Μαρίνες, καθώς και (β) στη νέα Στρατηγική Μάρκετινγκ που θέτει τον ναυτικό τουρισμό στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας.
Κυρίες και κύριοι,
Νιώθουμε ιδιαίτερα υπερήφανοι διότι επί των ημερών μας καταφέραμε αρκετά. Συγκεκριμένα προχωρήσαμε τις διαδικασίες για 27 τουριστικούς Λιμένες τους τελευταίους 12 μήνες.
Υλοποιήσαμε έτσι την απόφαση του Υπουργείου Τουρισμού, να κινηθεί με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα αναφορικά με την μεταρρυθμιστική μας ατζέντα για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού της πατρίδας μας.
Πριν από λίγες ημέρες η αρμόδια Επιτροπή Τουριστικών Λιμένων που συγκαλείται από την Γενική Γραμματεία Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης συνεδρίασε για 7η φορά μέσα σε 12 μήνες για τη ρύθμιση ζητημάτων που αφορούν 17 τουριστικούς λιμένες σε όλη τη χώρα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι σημαντικότερες μαρίνες της χώρας μας και βέβαια οι δύο μεγαλύτερες Τουριστικές μαρίνες με άνω των 1.000 θέσεις ελλιμενισμού.
Συγκεκριμένα προχώρησαν στα επόμενα στάδια, οι ακόλουθοι 17 τουριστικοί λιμένες:
- Μαρίνα στον Όρμο Πάνορμο του Δ. Λαυρεωτικής (OLYMPIC MARINE S.A.)
- Αγκυροβόλιο Τουριστικών Σκαφών στη θέση Παρθένι Λέρου
- Μαρίνα Καλαμαριάς
- Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών στη θέση Πουρνιά Λήμνου
- Τουριστικός Λιμένας στη θέση Πηδάλι ν. Σύρου.
- Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών στη θέση Ποσειδώνιο του Δήμου Θεσσαλονίκης
- Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών έμπροσθεν του Ξενοδοχείου «ΜΙΡΑΜΠΕΛΛΟ Α.Ε.»
- Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών στο Λιμένα Πορτοχελίου Δήμου Κρανιδίου Ν. Αργολίδας
- Μαρίνα Αθηνών (ΣΕΦ)
- Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών στις Μπενίτσες Κέρκυρας
- Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών στην Αμμουλιανή Χαλκιδικής
- Καταφυγίο Τουριστικών Σκαφών Βουρκαρίου Χαλκίδας
- Μαρίνα Γουβιών Κέρκυρας
- Μαρίνα Αλίμου
- Χωροθέτηση νέας Μαρίνας στον Καλυβιώτη Λευκίμμης της νήσου Κέρκυρας.
- Τροποποίηση χωροθέτησης σε Καταφυγίο Τουριστικών Σκαφών Νάουσας της νήσου Πάρου, από αγκυροβόλιο τουριστικών σκαφών.
- Νομιμοποίηση των καθ’ υπέρβαση Έργων της Μαρίνας Φλοίσβου.
Παράλληλα, στο ίδιο χρονικό διάστημα, χάρη στις ενέργειές μας, επιτεύχθηκε σημαντική πρόοδος σε σοβαρά εκκρεμή ζητήματα για 10 επιπλέον Τουριστικούς Λιμένες. Μεταξύ αυτών σημαντικές μαρίνες όπως η Μαρίνα Ρόδου, η Μαρίνα Αστέρα Βουλιαγμένης αλλά και το Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών στην Αλύπα Παλαιοκαστρίτσας στην Κέρκυρα όπου κατόπιν της αδειοδότησής του, εγκαινιάσαμε με τον Υπουργό Τουρισμού κ. Βασίλη Κικίλια τον Αύγουστο του 2022.
Συνολικά εξετάστηκαν ζητήματα προκειμένου να δοθούν λύσεις σε περισσότερους από 50 Τουριστικούς Λιμένες μέσα στο 2022.
Επιπροσθέτως, όπως καταδεικνύουν και τα συμπεράσματα της συζήτησης στρογγυλής τράπεζας μεταξύ των εθνικών εταίρων του παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού της χώρας μας που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 2021 στην Αθήνα, στο περιθώριο της 66ης Συνόδου της Περιφερειακής Επιτροπής για την Ευρώπη του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, παρότι η συμβολή́ του ναυτικού τουρισμού στην ελληνική οικονομία με όρους απασχόλησης και εισοδήματος για τα νησιά και τις παράκτιες περιοχές είναι σημαντική́, υπάρχουν σοβαρά περιθώρια βελτίωσης ώστε να μετατραπεί́ σε καίρια κινητήρια δύναμη για περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και της ελληνικής οικονομίας εν γένει.
«Φιλοεπενδυτικές» Νομοθετικές Παρεμβάσεις και Ενέργειες για τους Τουριστικούς Λιμένες
Στοχεύοντας, στην εξασφάλιση συνθηκών για τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των ανά τη χώρα ειδικών τουριστικών υποδομών, με στόχο τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος ικανού να προσελκύσει επενδύσεις και λαμβάνοντας υπόψη την ένταξη του Έργου «Αναβάθμιση Τουριστικών Λιμένων στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και τις διατάξεις του Ν. 4442/16 για την επιτάχυνση αδειοδότησης επιχειρήσεων, θεωρήθηκε επιτακτική η ανάγκη προώθησης νομοθετικών ρυθμίσεων για την απλοποίηση και βελτιστοποίηση του πλαισίου δημιουργίας και λειτουργίας τουριστικών λιμένων.
H ψήφιση τον Απρίλιο του 2022 του σχετικού θεσμικού πλαισίου έχει ως επίκεντρο το να επιταχυνθούν σημαντικά οι σχετικές διαδικασίες χωροθέτησης, παραχώρησης και αδειοδότησης με τελικό στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας στον τομέα των υποδομών θαλάσσιου τουρισμού.
Μεταξύ άλλων προωθήθηκαν οι παρακάτω αλλαγές στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε και δημοσιεύτηκε ήδη ως Ν. 4926/22:
•Απλοποίηση αδειοδότησης (μετάβαση σε καθεστώς έγκρισης λειτουργίας νόμου 4442/2016)
•Θέσπιση διαδικασίας νομιμοποίησης για υφιστάμενες τουριστικές λιμενικές εγκαταστάσεις
•Δυνατότητα αύξησης υπό προϋποθέσεις του συντελεστή δόμησης εντός των χωροθετημένων τουριστικών λιμένων με το Ν. 2160/1993.
Επιπλέον λαμβάνεται μέριμνα ώστε η χορηγούμενη δυνατότητα νομιμοποίησης υφιστάμενων εγκαταστάσεων, να μην οδηγήσει σε καταστρατήγηση της νομοθεσίας για αυτό προβλέπεται τρίμηνη προθεσμία από την δημοσίευση. Πρόκειται για μια ρύθμιση που συνδυάζει την φιλοεπενδυτική κατεύθυνση του νομοσχεδίου με την ανάληψη πρωτοβουλίας για την ταχύτερη δυνατή ολοκλήρωση όλων των προαπαιτούμενων διαδικασιών και την νόμιμη λειτουργία των λιμένων.
Παράλληλα σε μια περεταίρω εξέλιξη με την ψήφιση τον Σεπτέμβριο του 2022 και δημοσίευση του Ν. 4974/2022 προστέθηκαν οι παρακάτω νέες βελτιώσεις.
Συγκεκριμένα:
Το σύνολο των ενεργειών μας οι οποίες συντέλεσαν στην σημαντική πρόοδο μεγάλου αριθμού projects Τουριστικών Λιμένων παράλληλα με τις νομοθετικές και άλλες πρωτοβουλίες είχαν ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος στον τομέα των Τουριστικών Λιμένων.
Ολιστικό Σχέδιο
Πέραν του θεσμικού πλαισίου συνεχίζουμε να καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια για την ενίσχυση των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό προς αποτελεσματικότερη και ταχύτερη αντιμετώπιση του τεράστιου φόρτου εργασίας.
Τα ανωτέρω εντάσσονται στο ολιστικό μας σχέδιο για την ουσιαστική αναβάθμιση του θαλάσσιου τουρισμού στην Ελλάδα, με απώτερο στόχο να το καταστήσουμε φορέα ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της χώρας μας διεθνώς.
Σε τελική ανάλυση, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην τουριστική ανάπτυξη συνίσταται καταρχάς στην κατανόηση και τον εντοπισμό των κινδύνων που απειλούν τον τουριστικό τομέα, και κατά δεύτερον στην ανάλυση των δυνητικών επιπτώσεών τους για προορισμούς και επιχειρήσεις, προκειμένου να διατηρηθεί, αλλά και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους.
Ας εστιάσουμε, λοιπόν, σε όλα αυτά που μας κάνουν αισιόδοξους για ένα καλύτερο μέλλον. Με την προϋπόθεση, όμως, ότι έχουμε κάνει το καλύτερο δυνατό στο παρόν.
