– Κυρία Αναστασοπούλου, ο τομέας του τουρισμού επλήγη περισσότερο από την κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία του Covid-19. Ανακάμπτει ο κλάδος και έχει φτάσει η Ελλάδα στα προ του 2019 επίπεδα στις αφίξεις τουριστών και στα έσοδα από τον τομέα;
Ευοίωνες είναι οι προοπτικές για τον ελληνικό τουρισμό φέτος, με τα πρώτα στοιχεία να δείχνουν ότι η σεζόν μπορεί να φτάσει, και ενδεχομένως να ξεπεράσει, σε αριθμούς τη «χρυσή» χρονιά του 2019.
Η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των 10 κορυφαίων προορισμών στην πλατφόρμα της Hotelbeds -την ηγέτιδα δύναμη όπως χαρακτηρίζεται- στην αγορά των «κλινοτραπεζών» διεθνώς.
Η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για ελληνικούς προορισμούς, καταγράφεται στην πλατφόρμα της ήδη από το πρώτο 3μηνο του 2023.
Την περίοδο αυτή, οι κρατήσεις με προορισμό «Ελλάδα» έχουν αυξηθεί κατά 20% συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2022 και 12% συγκριτικά με του 2019.
Το ενδιαφέρον για την Ελλάδα καταδεικνύει άλλωστε και η πρόσφατη μελέτη «Exploring Consumer Travel Attitudes and Expectations to Drive Tourism Recovery» που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδιών (European Travel Commission), σε δείγμα καταναλωτών από τις Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία και ΗΠΑ. Σε αυτήν, η χώρα μας διατηρεί την 4η δημοφιλέστερη θέση στην προτίμηση των καταναλωτών για ταξίδια που θα πραγματοποιηθούν το τρέχον έτος, μετά τη Γερμανία, την Πορτογαλία και τη Γαλλία.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας για το πρώτο τετράμηνο (Ιανουάριος – Απρίλιος) το σύνολο των διακινούμενων επιβατών στα αεροδρόμια, (αφίξεις και αναχωρήσεις επιβατών εξωτερικού και εσωτερικού), έφτασε τα 11.202.130, έναντι 8.096.732 το αντίστοιχο διάστημα του 2022 και 10.430.244 επιβατών το 2019.
Από τα ανωτέρω στατιστικά στοιχεία, προκύπτει αύξηση επιβατικής κίνησης +38,4% σε σχέση με το 2022 και αύξηση +7,4% σε σχέση με το 2019.
Τέλος, αναφορικά με την κρουαζιέρα – η οποία το 2022 κινήθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα και επεκτάθηκε στους 11 μήνες του έτους- φέτος αναμένεται να σημειώσει ακόμα μεγαλύτερη άνοδο της τάξης του 15%.
Η σημερινή εικόνα ευεξίας, σας διαβεβαιώνω ότι δεν θα ήταν εφικτή, εάν δεν προϋπήρχε μια πολύ συστηματική προσπάθεια στήριξης του κλάδου. Κυρίως κατά την περίοδο έκρηξης της πανδημίας. Τότε που ο κορονοϊός δημιούργησε ασφυκτικές συνθήκες, απειλώντας πολλές επιχειρήσεις κυριολεκτικά με αφανισμό. Και φέρνοντας τους εργαζόμενους αντιμέτωπους με το φάσμα της ανεργίας.
Αντιμετωπίζοντας αυτή την πρωτοφανή κατάσταση, όπου ολόκληρη η οικονομία ουσιαστικά έκλεινε, πήραμε κάποιες δύσκολες αποφάσεις: κατευθύναμε σημαντικούς δημόσιους πόρους για τη στήριξη των επιχειρήσεων του τουρισμού, ώστε να πληρώσουμε τους μισθούς των εργαζόμενων, να φέρουμε καινούργια εργαλεία, όπου μετατρέψαμε ουσιαστικά τη μερική απασχόληση σε πλήρη απασχόληση, να δώσουμε περισσότερη ευελιξία στις επιχειρήσεις και στους μεγάλους εργοδότες του τουρισμού να κρατήσουν το προσωπικό τους και να μην το απολύσουν.
Το 2022, όπως γνωρίζετε, ήταν μια χρόνια ολικής επαναφοράς για τον τουρισμό, παρά τις δύσκολες συγκυρίες, με τον πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης, την ενεργειακή κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις. Και παρά ταύτα, ο ελληνικός τουρισμός κατάφερε και έκανε αυτή τη μεγάλη επιστροφή.
Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος είχαμε άνοδο κατά 10,7% στη μέση δαπάνη ανά ταξίδι (2022: 591,7 ευρώ, 2019: 534,6 ευρώ) και κατά 4,4% στη μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση (2022: 80,3 ευρώ, 2019: 76,9 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής αυξήθηκε κατά 6,0% (2022: 7,4 διανυκτερεύσεις, 2019: 7,0 διανυκτερεύσεις).
Το μεγάλο comeback του ελληνικού τουρισμού πέτυχε μέσω συγκεκριμένων στρατηγικών, ενεργειών και πρωτοβουλιών που ανέλαβε με σοβαρότητα και μεθοδικότητα η Ελληνική Πολιτεία.
► Γιατί ο Τουρισμός είναι εθνική υπόθεση. Συνιστά το κατεξοχήν όχημα ανάκαμψης για την υψηλή αναπτυξιακή πορεία της πατρίδας μας, ώστε να δημιουργήσουμε ευημερία διαρκείας τόσο για τη χώρα μας, όσο και για τους πολίτες της.
► Γιατί γνωρίζουμε ότι ο τουρισμός πέραν όλων των άλλων συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη, στην κοινωνική συνοχή, στην αποφυγή της ερημοποίησης.
► Γιατί πιστεύουμε ότι ο τουρισμός βρίσκεται στο επίκεντρο της καινοτομίας, αλλά και της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας, δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας για τα παιδιά μας.
Και για να γίνω πιο σαφής. Ναι, (α) επεκτείναμε την τουριστική περίοδο, (β) δώσαμε μεγάλη έμφαση στην διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος με την υπέρβαση του κλασικού μοντέλου «θάλασσα και ήλιος», (γ) προωθήσαμε τις ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, (δ) επιταχύναμε και απλοποιήσαμε τις διαδικασίες των τουριστικών επενδύσεων, (ε) αυξήσαμε τα έσοδα σε εστίαση και εμπόριο, (στ) ενισχύσαμε τους Έλληνες με τα Προγράμματα Εσωτερικού Τουρισμού και τελικά (ζ) καταφέραμε τη μεγαλύτερη ανάκαμψη τουριστικά σε όλη την Ευρώπη.
Πώς το καταφέραμε;
(α) Αξιοποιώντας τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, (β) ενεργοποιώντας τις δικές μας δυνάμεις και κυρίως (γ) χωρίς να δείξουμε κανένα σημάδι εφησυχασμού με (i) πρώτο στοίχημα τις υποδομές, αλλά και (ii) την ενίσχυση ή τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου με στόχο τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος ικανού να προσελκύσει επενδύσεις.
Με λίγα λόγια, τα ρεκόρ είναι ευπρόσδεκτα, ειδικά σε μια πολύ δύσκολη οικονομική και γεωπολιτική συγκυρία. Η διάρκεια της επιτυχίας όμως, αλλά και η ευρύτερη διάχυση του τουριστικού εισοδήματος, προϋποθέτουν στρατηγική και διαμόρφωση πολιτικών.
– Ποια μέτρα έχει λάβει η ελληνική κυβέρνηση για να στηρίξει τον τουριστικό τομέα και να προσελκύσει περισσότερους τουρίστες από όλο τον κόσμο;
Με στόχο την αλλαγή του παραγωγικού τουριστικού μοντέλου, που έχουμε ήδη εντάξει στο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, προχωρήσαμε στην εφαρμογή μιας νέας φιλοσοφίας, με άξονα τη διπλή προσαρμογή (twin transition) σε μια πιο πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη, στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, που καλείται να στελεχώσει στο παρόν και στο μέλλον ένα περισσότερο ανθεκτικό, βιώσιμο και καινοτόμο τουριστικό οικοσύστημα στη χώρα μας.
Η ανθεκτικότητα του τελευταίου βρίσκεται στο επίκεντρο του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για την επόμενη μέρα. Κι αυτό γιατί, αν και είναι αδύνατο να προβλέψουμε από πού θα προέλθει η επόμενη κρίση, είναι σημαντικό να αντλήσουμε διδάγματα από την τρέχουσα περίοδο και να προβούμε σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών προκλήσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό.
Κύριοι στόχοι της εθνικής τουριστικής πολιτικής που έχουμε θέσει, είναι:
► η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, της ποιότητας, της αυθεντικότητας, της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας του τουριστικού προϊόντος και παράλληλα
► η ενίσχυση των τουριστικών επενδύσεων με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Παράλληλα, η Ελληνική Πολιτεία εξετάζει διεξοδικά και διάφορα megatrends όπως είναι
► ο υπερτουρισμός,
► η οικονομία διαμοιρασμού,
► οι κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές,
► οι αναδυόμενοι προορισμοί,
► η ασφάλεια και
► η διαχείριση κρίσεων.
Στην Ελλάδα ο ταξιδιώτης μπορεί να απολαύσει διάφορες εμπειρίες με έναν αληθινά ολιστικό τρόπο, που εγγράφεται στο σώμα, την ψυχή και του νου του. Θα έλεγε κανείς ότι το αρχαιοελληνικό ευ ζην επιστρέφει ως σύγχρονο ζητούμενο της νέας εποχής.
Έτσι αξιοποιούμε και την τάση των Millennials, ενός πολύ δυναμικού κοινού, να καταγράφουν ιδιαίτερες, μοναδικές ταξιδιωτικές εμπειρίες, καθώς και τη νέα κουλτούρα της εξ αποστάσεως εργασίας (remote working), η εξέλιξη της οποίας φαίνεται να είναι ο «ψηφιακός νομαδισμός» (digital nomadism).
– Ποια είναι τα δυνατά σας σημεία σε ό,τι αφορά την προώθηση των ελληνικών προορισμών στο εξωτερικό;
Με περισσότερα από 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, με περίπου 6.000 μεγαλύτερα και μικρότερα νησιά και νησίδες, και με εδραιωμένη πλέον θέση στην παγκόσμια αγορά τουρισμού, η πατρίδα μας αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για καλοκαιρινές διακοπές, αλλά προσφέρει επίσης ελκυστικές προτάσεις για θεματικό τουρισμό όλο τον χρόνο.
Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά της, όπως (α) η πλούσια πολιτισμική κληρονομιά, (β) η φυσική ομορφιά του τόπου και (γ) η γεωγραφική ποικιλομορφία προσελκύουν τα τελευταία χρόνια σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο του τουρισμού, ενισχύοντας την εικόνα της Ελλάδας αφενός (α) ως τουριστικού προορισμού παγκόσμιου βεληνεκούς και αφετέρου (β) ως τουριστική αγορά με εξαιρετικές επενδυτικές ευκαιρίες.
O ελληνικός τουρισμός, ενώ καλείται να ευθυγραμμίσει το μοντέλο του με την ψηφιακή λειτουργία και το οικολογικό υπόδειγμα, διαθέτει, πέραν μιας Πολιτείας που διαρκώς εκσυγχρονίζει το κράτος, και διάφορα επιπλέον εφόδια, όπως ότι:
– Το ελληνικό brand βρίσκεται στην κορυφαία πεντάδα παγκοσμίως,
– έχει μεγάλη διασπορά στις αγορές του,
– κινείται μέσα στο ασύγκριτο φυσικό και πολιτιστικό τοπίο της πατρίδας μας, η αξιοποίηση του οποίου αποτελεί ένα μοναδικό συγκριτικό πλεονέκτημα.
Σε τελική ανάλυση, είναι στο χέρι μας να κάνουμε το μεγάλο άλμα στο μέλλον, έτσι ώστε να πετύχουμε:
(α) τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος,
(β) την αντιμετώπιση του «υπερ-τουρισμού» με νέες υποδομές και έξυπνη διαχείριση των ροών,
(γ) τις βιώσιμες πρακτικές οι οποίες θα αφορούν και τις τοπικές κοινότητες και φυσικά
(δ) τη διαμόρφωση εναλλακτικών προορισμών και τους 12 μήνες του χρόνου.
Με βάση τα ανωτέρω θα κινηθούμε για να επιτύχουμε τους άμεσους και μακροπρόθεσμους στόχους μας, όπως:
(α) την σταθερή χρονική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου,
(β) τη διάχυση των επισκεπτών μας σε όλη τη χώρα, ειδικά σε νέες και ανεξερεύνητες γωνιές της πατρίδας μας, καθώς και
(γ) την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση ποιοτικού τουρισμού με στόχο ένα βιώσιμο, ανθεκτικό, προσβάσιμο, καινοτόμο, «πράσινο» τουριστικό οικοσύστημα.
Τούτων λεχθέντων, τα επόμενα χρόνια, θα κληθούμε όλοι μας, να προσαρμοστούμε στις σύγχρονες ανάγκες και στις νέες προτεραιότητες. Γι’ αυτό και στο Υπουργείο Τουρισμού εστιάζουμε ήδη (α) στην υψηλή διεθνή ανταγωνιστικότητα, μέσω της ποιοτικής ανασυγκρότησης (δηλ. διαφοροποίηση και εμπλουτισμό) του τουριστικού προϊόντος, καθώς και (β) στην αποτελεσματική λειτουργία της τουριστικής βιομηχανίας στο πλαίσιο της αειφόρου και βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.
Για την Ελλάδα η πρωτογενής παραγωγή και η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι τεράστια εθνικά αναπτυξιακά κεφάλαια, που μπορούν παράλληλα να ενδυναμώσουν και να εμπλουτίσουν την Οικονομία της Φιλοξενίας, προσδίδοντάς της ισχυρό βιώσιμο πρόσημο.
Η φετινή, μάλιστα, χρονιά αποτελεί τη μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα μας στην προσπάθεια που κάνει να ισορροπήσει όλες τις τουριστικές τάσεις οι οποίες «επιλέγουν» την πατρίδα μας. Διότι ναι μεν, χρειαζόμαστε τους high end επισκέπτες, καθώς αυτοί ενισχύουν σημαντικά τα έσοδά μας, αλλά έχουμε ανάγκη και τους all inclusive τουρίστες, επειδή προσφέρουν θέσεις εργασίας και αυξημένο τζίρο.
Μην ξεχνάτε ότι στην Ελλάδα, ο τουριστικός τομέας συνεισφέρει στην οικονομική δραστηριότητα με πάνω από το 20% του ΑΕΠ, ενισχύει τις επενδύσεις και παράλληλα απασχολεί το 25% του εργατικού δυναμικού της χώρας, αποτελώντας ένα σημαντικό μοχλό ανάπτυξης στους κλάδους των κατασκευών, των μεταφορών, των υπηρεσιών, του λιανεμπορίου, και άλλων.
– Η Ελλάδα αποτελεί αγαπημένο προορισμό των Βούλγαρων τουριστών. Πόσοι Βούλγαροι τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα πέρυσι, ποιες είναι οι προσδοκίες σας για φέτος και ποιοι είναι οι αγαπημένοι τους προορισμοί και προϊόντα;
Μέχρι και το 2019 καταγραφόταν σταθερή αύξηση των τουριστικών ροών από τη Βουλγαρία και σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, η Ελλάδα διατηρούσε την πρώτη θέση μεταξύ των προτιμώμενων προορισμών με διαφορά από τη δεύτερη χώρα, την Τουρκία, ενώ ακολουθούσαν οι Ρουμανία και η Ουγγαρία.
Με την έλευση της πανδημίας, η ισορροπία άλλαξε, και η Τουρκία κατατάχθηκε πρώτη, ενώ ακολουθούσαν η Ρουμανία και η Ουγγαρία, με τη χώρα μας να μένει στην τέταρτη θέση της προτίμησης των ταξιδιωτών από τη Βουλγαρία κατά τα έτη 2020 και 2021.
Ωστόσο, το 2022 καταγράφηκε σημαντική ανάκαμψη στις αφίξεις από τη γειτονική χώρα που δημιουργεί προσδοκίες για αποκατάσταση της προτίμησης των Βούλγαρων στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα σύμφωνα με την Έρευνα Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδας, τα στοιχεία εισερχόμενων αφίξεων από τη Βουλγαρία το 2022 διαμορφώθηκαν σε 1.812.100.
Στους σημαντικότερους λόγους προσέλκυσης των Βούλγαρων τουριστών συγκαταλέγονται η γεωγραφική γειτνίαση (προορισμοί στη Βόρεια Ελλάδα), η ποιότητα των υπηρεσιών στη χώρα μας, και οι φυσικές της ομορφιές. Παράλληλα, έχει σημειωθεί αύξηση στην αγορά ακινήτων από Βούλγαρους πολίτες στη χώρα μας (κυρίως εξοχικών κατοικιών), καθώς και επενδύσεις στον ελληνικό ξενοδοχειακό κλάδο.
Επισημαίνεται ότι για την τουριστική αγορά της Βουλγαρίας, η Υπηρεσία ΕΟΤ Ρουμανίας εκτός από το πρόγραμμα διαφημιστικής προβολής (διαφήμιση-συνδιαφήμιση) και δημοσίων σχέσεων, διοργανώνει κάθε χρόνο σειρά από ταξίδια εξοικείωσης (Fam Trips) και δημοσιογραφικά ταξίδια (Press Trips) απευθυνόμενα σε στελέχη της βουλγαρικής τουριστικής αγοράς και δημοσιογράφους σε γνωστούς και λιγότερο γνωστούς ελληνικούς προορισμούς (π.χ. Εύβοια, Σποράδες, Βόλος κ.τλ).
Αθήνα και Σόφια συνδέονται με απευθείας καθημερινές πτήσεις, ωστόσο η τουριστική δραστηριότητα πραγματοποιείται κυρίως οδικώς με κύριους προορισμούς τη Χαλκιδική, την Κατερίνη, την Καβάλα, τη Θάσο, την Εύβοια, τη Λευκάδα και την Πάργα.
– Κατά τη διάρκεια της 68ης συνάντησης της Επιτροπής του UNWTO για την Ευρώπη, προσδιορίσατε κοινές δράσεις με τον υπουργό Τουρισμού της Βουλγαρίας Ilin Dimitrov για την προσέλκυση τουριστών από μακρινούς προορισμούς για κοινά τουριστικά πακέτα στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία;
Στα πλαίσια της 68ης Συνόδου της Περιφερειακής Επιτροπής για την Ευρώπη του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, όντως είχα μια λίαν εποικοδομητική συνάντηση με τον Υπουργό Τουρισμού της Βουλγαρίας, κ. Ilin Dimitrov, με τoν οποίο διερευνήθηκαν οι τρόποι της περαιτέρω ενδυνάμωσης της συνεργασίας των δύο χωρών μέσα από στοχευμένες πρωτοβουλίες στον τομέα του τουρισμού.
Σημειώνεται ότι οι δύο χώρες συνεργάζονται στο πλαίσιο της Ε.Ε., καθώς επίσης και άλλων διεθνών οργανισμών. Οι πολιτιστικοί δεσμοί της Ελλάδας με τη Βουλγαρία είναι ιδιαίτερα αξιόλογοι.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης εντοπίσαμε σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης της τουριστικής κίνησης μεταξύ των δύο χωρών και επιβεβαίωσαμε την πρόθεση μας να εργαστούμε για την περαιτέρω ενίσχυση και εμβάθυνση των διμερών τουριστικών σχέσεων και την αναβάθμιση του θεσμικού πλαισίου συνεργασίας.
Συγκεκριμένα, δόθηκε έμφαση σε θεματικούς τομείς όπως ο θαλάσσιος τουρισμός και η κρουαζιέρα, καθώς και ο κινηματογραφικός και ο ιατρικός τουρισμός.
Επιπλέον, αμφότεροι επικεντρωθήκαμε στην ανταλλαγή καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας στους τομείς του χειμερινού τουρισμού, του τουρισμού υγείας, καθώς και του τουρισμού ευεξίας.
Επιπροσθέτως, συζητήθηκε η υπογραφή κοινού σχεδίου δράσης που θα επισφραγίζει την εξαιρετική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
– Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι η Ελλάδα και η Βουλγαρία μπορούν να συνεργαστούν στον τομέα του τουρισμού;
Στο πλαίσιο των ευρύτερων μακροχρόνιων καλών σχέσεων της χώρας μας με τη Βουλγαρία, της γεωγραφικής εγγύτητας, των πολιτιστικών και εμπορικών δεσμών και σε συνέχεια της Κοινής Δήλωσης μεταξύ των Υπουργών Τουρισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας που υπεγράφη το 2020, θα μπορούσε να εξεταστεί η δυνατότητα δημιουργίας κοινών προγραμμάτων – πακέτων για προσέλκυση τουριστών από τρίτες χώρες επ’ ευκαιρία και των συναντήσεων που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της 8th Athens International Expo τον προσεχή Νοέμβρη. Ειδικά στις αγορές της Ευρώπης και των Η.Π.Α. που αποτελούν προτεραιότητα για τον ελληνικό τουρισμό και ο ΕΟΤ διατηρεί Υπηρεσίες Εξωτερικού.
Eιδικότερα, θα μπορούσε να συμφωνηθεί η από κοινού προσέγγιση tour operators που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένες αγορές ενδιαφέροντος για την δημιουργία πακέτων που θα περιλαμβάνουν και τους δύο προορισμούς για θεματικές μορφές που αποτελούν προτεραιότητα και για τις δύο χώρες, όπως ο πολιτιστικός, ο θαλάσσιος τουρισμός, τουρισμός MICE κτλ., ενώ ταυτόχρονα τα πακέτα αυτά μπορούν να εντάσσονται και στα προγράμματα συνδιαφήμισης – προβολής των δύο χωρών.
Λαμβάνοντας υπόψη τις ανταγωνιστικές προσφορές από προορισμούς της γείτονος χώρας με καλή αναλογία στη σχέση τιμής/ποιότητας, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν ανταγωνιστικά πακέτα με την Βόρεια Ελλάδα προς τρίτες χώρες. Η γεωγραφική εγγύτητα με την δυνατότητα πτήσης στην Θεσσαλονίκη ή την Σόφια και στη συνέχεια οδική περιήγηση θέτουν ένα ελκυστικό πλαίσιο με όφελος και για τα δύο μέρη.
– Μετά την πανδημία, ο τουρισμός είναι ένας από τους τομείς που υποφέρουν περισσότερο από την έλλειψη προσωπικού. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να λυθεί αυτό το τόσο σοβαρό ζήτημα;
Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό πρέπει να συμμετέχουν στην αναπτυξιακή δυναμική του κλάδου. Αυτό δεν σημαίνει μόνο καλύτερες απολαβές, σημαίνει και απαρέγκλιτη τήρηση των όρων της εργατικής νομοθεσίας. Γι’ αυτό, θα είμαστε πάρα πολύ αυστηροί στους ελέγχους που θα κάνουμε φέτος το καλοκαίρι και δεν πρόκειται να δεχθούμε κανένα φαινόμενο κατάχρησης ισχύος του εργοδότη εις βάρος των εργαζόμενων στον ελληνικό τουρισμό.
Είναι ξεκάθαρο πως επιθυμούμε ποιοτικές και καλά αμοιβόμενες θέσεις εργασίας στο ελληνικό τουριστικό οικοσύστημα. Άλλωστε, ουκ ολίγες φορές, έχουμε επισημάνει στο Υπουργείο Τουρισμού ότι το μέρισμα της επιτυχίας του ελληνικού τουρισμού πρέπει να το μοιράζονται όλοι και πρώτα από όλα οι εργαζόμενοι, καθώς αυτοί είναι που έρχονται σε επαφή με τους ταξιδιώτες, διαμορφώνουν την ψυχολογία του κόσμου και δυναμώνουν το τουριστικό σήμα.
Πρέπει όλοι να αντιληφθούν ότι η υγιής επιχειρηματικότητα και η εκμετάλλευση των εργαζομένων δεν συμβαδίζουν. Η εργασιακή ειρήνη στον τουριστικό κλάδο είναι όρος επιτυχίας, πόσω δε μάλλον όταν ο τουρισμός είναι ένας δυναμικός κλάδος με μεγάλη προστιθέμενη αξία στην οικονομία μας.
Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί τεράστιο ζήτημα η έλλειψη προσωπικού στο εν λόγω κλάδο, δεδομένου ότι ο τουρισμός είναι παροχή υπηρεσίας και εμπειρίας κατά βάση. Όπως αντιλαμβάνεστε, η αδυναμία εύρεσης καταρτισμένων εργαζομένων έχει επίπτωση στο προσφερόμενο προϊόν.
Επιπροσθέτως, είναι γεγονός ότι η πανδημία έθεσε «βίαια» εκτός λειτουργίας την παγκόσμια τουριστική βιομηχανία εξωθώντας τους εργαζόμενους της σε άλλους κλάδους.
Η Ελληνική Πολιτεία, αντιλαμβανόμενη ότι αποτελεί ξεχωριστή πρόκληση η επένδυση του ελληνικού τουρισμού στο ανθρώπινο κεφάλαιο, προσπαθεί με διάφορες ενέργειες να καλύψει τα όποια κενά προκύπτουν, όπως πχ. με (α) την αύξηση στον κατώτατο μισθό, (β) την υπογραφή της νέας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, (γ) την κάλυψη των αναγκών επαγγελματικής κατάρτισης (reskilling/upskilling) και (δ) την πρόσφατη υπουργική απόφαση που εντάσσει για πρώτη φορά επισήμως τον τουρισμό στους κλάδους που μπορούν να δέχονται για εργασία πολίτες τρίτων χωρών.
– Μεταξύ των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο τομέας του τουρισμού είναι το χάος στα αεροδρόμια λόγω της έλλειψης προσωπικού. Πώς πιστεύετε ότι αυτό το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί
Σύμφωνα με την Ένωση Ευρωπαϊκών Αεροδρομίων ΑΙC, η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που επέστρεψε στα επίπεδα προ του 2019 σε ό,τι αφορά την εναέρια κυκλοφορία. Αυτό οφείλεται στην έγκαιρη οικονομική ενίσχυση από την Ελληνική Πολιτεία τόσο των αεροδρομίων της χώρας, όσο και του κλάδου των αερομεταφορών ευρύτερα.
Δεν αναμένουμε άπραγοι, λοιπόν, κάποια τετελεσμένα, αλλά προσπαθούμε μεθοδικά και συστηματικά να προλάβουμε δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να συμβάλλουν ως ένα βαθμό στην δυσφήμιση του τουριστικού μας προϊόντος και κατ’ επέκταση της χώρας μας.
Η ανθεκτικότητα του τουριστικού οικοσυστήματός μας βρίσκεται στο επίκεντρο του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για την επόμενη μέρα. Κι αυτό γιατί, αν και είναι αδύνατο να προβλέψουμε από πού θα προέλθει η επόμενη κρίση, είναι σημαντικό να αντλήσουμε διδάγματα από την τρέχουσα περίοδο και να προβούμε σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των χ, ψ προκλήσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό.
