1. Διαφαίνεται μια τουριστική έκρηξη αυτό το καλοκαίρι. Παράγοντες της αγοράς μιλούν για ρεκόρ στις αφίξεις εστιάζοντας το ενδιαφέρον στους Αμερικανούς τουρίστες. Ποια θα είναι η επίδραση στην οικονομία;
Ύστερα από την τεράστια κρίση της παγκόσμιας δημόσιας υγείας, ο κόσμος επιθυμεί να ταξιδέψει, να απολαύσει τις διακοπές του και πιστεύουμε ότι η Ελλάδα είναι σε ευνοϊκή θέση εκκίνησης.
Άλλωστε, 140 εκατομμύρια ευρώ μπήκαν ήδη στο τουριστικό καλάθι, τα πρώτα χρήματα για φέτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο πληρωμών του Ιανουαρίου, οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις σημείωσαν τριψήφιο ποσοστό ανόδου, 256,7% και 309,8% αντίστοιχα.
Είναι γνωστό ότι ο τουρισμός συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, την αποφυγή της ερημοποίησης, ενώ στηρίζει εκτός από τις επενδύσεις και το ισοζύγιό μας. Είναι ένας τομέας ο οποίος ενισχύει διπλά την οικονομική δραστηριότητα. Αποτελεί την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, καθώς 1 στα 4 ευρώ του ΑΕΠ της χώρας προέρχεται, έμμεσα ή άμεσα, από την τουριστική δραστηριότητα.
Αν και η ευρωπαϊκή αγορά παραμένει η βασική δεξαμενή εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα, η χώρα μας διεκδικεί πλέον μεγαλύτερο μερίδιο και από τις αγορές εκτός Ευρώπης.
Συγκεκριμένα οι πτήσεις από τις ΗΠΑ έχουν απογειώσει τον τουρισμό της Αθήνας αλλά και δημοφιλών νησιωτικών προορισμών που επισκέπτονται φέτος περισσότερο οι Αμερικανοί.
Yπάρχει πλέονεισροή ταξιδιωτών μεγάλων αποστάσεων με τις τρεις μεγάλες αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες – United, Delta και American – να μεταφέρουν περίπου 3.000 ταξιδιώτες την εβδομάδα, με απευθείας πτήσεις από την Ατλάντα, το Σικάγο, τη Βοστώνη, τη Νέα Υόρκη, τη Φιλαδέλφεια και την Ουάσιγκτον.
Mε βάση τα στοιχεία από το «Ελευθέριος Βενιζέλος», φέτος οι προγραμματισμένες πτήσεις σε σχέση με το 2019 είναι αυξημένες από τις ΗΠΑ κατά 60%, ενώ οι επιβάτες από τις ΗΠΑ μένουν σε ποσοστό 56% στην πρωτεύουσα (αποκλειστικά στην Αθήνα 6% και 50% σε συνδυασμό και με άλλους προορισμούς) και 41% μόνο στην υπόλοιπη Ελλάδα, με μέση διαμονή στην πρωτεύουσα 5 ημέρες και συνολικά στην Ελλάδα 12 ημέρες.
2. Στη Βόρεια Ελλάδα απουσιάζουν οι τουρίστες από τη Ρωσία. Πιστεύετε ότι θα καλυφθεί αυτό το κενό ή θα υπάρξει πρόβλημα;
Ένας άλλοτε αδιανόητος πόλεμος στην Ευρώπη ρίχνει, δυστυχώς, τη γκρίζα σκιά του και στον τουρισμό, αν και είναι ακόμα πολύ νωρίς για να αναζητήσουμε τις μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτού.
Ωστόσο, η ρωσική αγορά εκπροσωπεί ένα μικρό μέρος του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Μέσα στην κρίση της πανδημίας είχαμε 50.000 επισκέπτες από τη Ρωσία το 2020 και 120.000 επισκέπτες το 2021, που απέφεραν περίπου 300 εκατ. ευρώ από τα 10,6 δισ. έσοδα που είχαμε το 2021 από τον τουρισμό.
Εντούτοις, η ελληνική κυβέρνηση μελετά τρόπους για τη στήριξη των τουριστικών γραφείων και των ξενοδοχείων που έχουν ως κύρια ενασχόληση τη ρωσική και ουκρανική τουριστική αγορά.
Είναι υποχρέωσή μας και αυτούς τους ανθρώπους να τους στηρίξουμε και να τους βοηθήσουμε, αλλά και στο σύνολό του τον ελληνικό τουρισμό, από τον οποίο περιμένει πολλά η κοινωνία φέτος, παρά τα προβλήματα τα οποία παρουσιάζονται από έναν πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης.
Σημειωτέον δε ότι και με στρατηγική door to door και επαφές με πολλές γειτονικές χώρες, όπως η Ρουμανία και η Σερβία που φέρνουν οδικό τουρισμό ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα αλλά και χώρες που έχουν ισχυρό τουριστικό σήμα στην Ελλάδα όπως οι Σκανδιναβικές επιδιώκουμε, όπως δήλωσε πρόσφατα και ο υπουργός τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας, να ενισχύσουμε την εισροή ταξιδιωτών υπερκαλύπτοντας τις πρότερες αφίξεις από Ρωσία και Ουκρανία.
3. Η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα επηρεάσει τον τουρισμό ειδικότερα στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου;
Ο τουρισμός είναι η κύρια γέφυρα για την οικοδόμηση κατανόησης και ανοχής. Προάγει την ειρήνη και την αλληλεγγύη μεταξύ των λαών σε όλο τον κόσμο. Έχει άλλωστε σχεδιαστεί για να ενώσει τους ανθρώπους, αποτελώντας πηγή ενδυνάμωσης για τις τοπικές κοινότητες, τις γυναίκες, τους νέους και τους αυτόχθονες πληθυσμούς, ενώ βοηθάει στη θεμελίωση δεσμών μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και να προωθήσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τούτων λεχθέντων, «οι επισκέπτες από την Τουρκία είναι καλοδεχούμενοι, και θέλουμε να ενισχύσουμε το τουριστικό ρεύμα από τη γείτονα», όπως είχε επισημάνει και ο υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας κατά την ομιλία του στο 9ο Φόρουμ Τουρισμού Τουρκίας – Ελλάδας και της 4ης Κοινής Επιτροπής Τουρισμού που διεξήχθει πέρυσι στις 17-18 Νοεμβρίου στη Σμύρνη.
Όσον αφορά τις εντάσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις στις οποίες αναφέρεστε, όπως τόνισε και ο πρωθυπουργός πρόσφατα (27/5) σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, «η δυνατή Ελλάδα ενοχλεί, με αποτέλεσμα να δεχόμαστε από τους γείτονές μας λεονταρισμούς, αλλά όσο αυτοί απειλούν τόσο εκτίθενται. Όσο μας προκαλούν, τόσο περιθωριοποιούνται. Το έχουμε πει πολλές φορές ότι η γεωγραφία μας θέλει δίπλα-δίπλα, όμως εκείνοι επιλέγουν να σταθούν απέναντί μας, στο διεθνές δίκαιο, την Ευρώπη, το ΝΑΤΟ».
Έχουν γνώση οι φύλακες, λοιπόν. Στο Υπουργείο Τουρισμού, με σκληρή δουλειά και συλλογική προσπάθεια, αλλά κυρίως με την εμπέδωση της πεποίθησης ότι ο Τουρισμός είναι εθνική υπόθεση, εργαζόμαστε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
4. Οι τουριστικές επιχειρήσεις επηρεάζονται από την αύξηση του ενεργειακού κόστους και τον πληθωρισμό;
Είναι γεγονός ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία πρωτοφανή κατάσταση έκρηξης στις τιμές του φυσικού αερίου. Το πρόβλημα αυτό είναι εισαγόμενο και αφορά το σύνολο της ΕΕ. Πρώτο μέλημα της κυβέρνησης είναι να εξασφαλίσει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας, αλλά και ταυτόχρονα να πετύχει όσο το δυνατόν χαμηλότερες τιμές ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Όπως επισήμανε και ο πρωθυπουργός στο διάγγελμά του τον προηγούμενο μήνα, «η πολιτεία οφείλει να στέκεται δίπλα στους πολίτες όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με βίαιες αλλαγές που μόνοι τους δεν μπορούν να διαχειριστούν».
Έχει ήδη δρομολογηθεί από τις Μαίου ένα νέο Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης, με σταθερό προσανατολισμό στους πιο αδύναμους. Αυτήν τη φορά, όμως, και με μέτρα σημαντικής ανακούφισης για τη μεσαία τάξη.
Συγκεκριμένα, έχουμε επιδοτήσει σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο νοικοκυριά αλλά και επιχειρήσεις. Επιπλέον, σύμφωνα και με τις ανακοινώσεις του αρμόδιου υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα:
• Από την 1η Ιουλίου προχωρούμε σε μια δραστική κίνηση στην αγορά ενέργειας μέσω ειδικού μηχανισμού. Αποσυνδέονται οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος από τις διακυμάνσεις στην τιμή του φυσικού αερίου διεθνώς.
• Αναστέλλεται η ρήτρα αναπροσαρμογής για όλο το διάστημα εφαρμογής του ειδικού μηχανισμού.
Τέλος, όπως επισήμανε προσφάτως στον ANT1 ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, «τα ακριβά τιμολόγια ενέργειας είναι η νούμερο ένα προτεραιότητά μας, να κλείσουμε αυτό το μέτωπο. Και με τις πολιτικές που έχουν δρομολογηθεί και έχουν συμφωνηθεί και με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, είμαστε σε θέση να πούμε ότι θα καλύψουμε περίπου το 85% των αυξήσεων στα τιμολόγια ενέργειας».
5. Μετά τα κρούσματα αισχροκέρδειας που εντοπίστηκαν σε έναν πολύ δημοφιλή προορισμό, λειτούργησαν τα αντανακλαστικά των αρμόδιων υπηρεσιών για να σταματήσει η δυσφήμηση του ελληνικού τουρισμού;
Είναι ξεκάθαρο ότι η πολιτεία οφείλει να ελέγχει, αποτρέποντας μειοψηφίες από το να δυσφημούν το σύνολο. Δυστυχώς, υπάρχουν κάποιοι, λίγοι προφανώς, κακοί επαγγελματίες, οι οποίοι όμως πλέον αντιλαμβάνονται ότι όταν ανεβαίνει σταθερά το ποιοτικό επίπεδο στον ελληνικό τουρισμό, έρχονται και πιο υψηλού επιπέδου ταξιδιώτες που απαιτούν και ποιοτικότερες υπηρεσίες.
Οι Περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Τουρισμού (ΠΥΤ), οι οποίες είναι αρμόδιες για τις άδειες και τη σύννομη λειτουργία των τουριστικών επιχειρήσεων, για τον έλεγχο των παρεχόμενων υπηρεσιών και την επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων έχουν επιφορτιστεί με τον έλεγχο των διαφόρων τουριστικών δραστηριοτήτων. Δηλαδή να υπάρχουν ναυαγοσώστες και υπεύθυνοι ασφαλείας στις κολυμβητικές δεξαμενές στα ξενοδοχεία, να ελέγχονται οι ιδιωτικές παιδικές χαρές και γενικότερα να τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας για τους εργαζόμενους και τους επισκέπτες .
Αντιστοίχως, μέσα στο Μάιο –και νωρίτερα από κάθε άλλη φορά- ξεκίνησαν φέτος στοχευμένοι εντατικοί έλεγχοι σε περιοχές υψηλής τουριστικής έντασης από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) , αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, ενόψει της έναρξης της τουριστικής περιόδου.
Πρέπει όλοι να αντιληφθούμε ότι η υγιής επιχειρηματικότητα και η εργασιακή ειρήνη στον τουριστικό κλάδο είναι όροι επιτυχίας, πόσω δε μάλλον όταν ο τουρισμός είναι ένας δυναμικός κλάδος με μεγάλη προστιθέμενη αξία στην οικονομία μας.
6. Ο θαλάσσιος και ναυτικός τουρισμός αποτελεί σε παγκόσμιο επίπεδο ένα σημαντικό τουριστικό προϊόν. Ποιες πρωτοβουλίες αναλάβατε ή θα αναλάβετε για να γίνει η Ελλάδα επίκεντρό τους;
Κρίνεται απαραίτητο να δημιουργηθεί́ στη χώρα μας ένα ολοκληρωμένο, αποδοτικό́ και βιώσιμο δίκτυο τουριστικών λιμένων, με στόχο ακριβώς την ενίσχυση του θαλάσσιου τουρισμού.
Αποσκοπώντας λοιπόν στην εξασφάλιση συνθηκών για τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των ανά τη χώρα ειδικών τουριστικών υποδομών καθώς και στην προσέλκυση επενδύσεων και αξιοποιώντας την πρόσφατη ένταξη του Έργου «Αναβάθμιση Τουριστικών Λιμένων» στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προχωρήσαμε στην απλοποίηση και βελτιστοποίηση του νομοθετικού πλαισίου χωροθέτησης και λειτουργίας τουριστικών λιμένων.
H ψήφιση τον Απρίλιο του σχετικού θεσμικού πλαισίου στοχεύει στο να επιταχυνθούν σημαντικά οι σχετικές διαδικασίες χωροθέτησης, παραχώρησης και αδειοδότησης με τελικό στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας στον τομέα των υποδομών θαλάσσιου τουρισμού.
Συγκεκριμένα τροποποιήθηκε το θεσμικό πλαίσιο του Ν. 2160/1993 για τους τουριστικούς λιμένες με έμφαση στην αναπτυξιακή παράμετρο και πάντα στα πλαίσια της Νέας Εθνικής Στρατηγικής για τον Τουρισμό.
Μεταξύ άλλων προωθήθηκαν οι παρακάτω αλλαγές στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε και δημοσιεύτηκε ήδη ως Ν. 4926/22:
• Απλοποίηση αδειοδότησης (μετάβαση σε καθεστώς έγκρισης λειτουργίας νόμου 4442/2016)
• Θέσπιση διαδικασίας νομιμοποίησης για υφιστάμενες τουριστικές λιμενικές εγκαταστάσεις
• Δυνατότητα αύξησης υπό προϋποθέσεις του συντελεστή δόμησης εντός των χωροθετημένων με το Ν. 2160/1993 τουριστικών λιμένων.
