1. Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, ποια είναι η εκτίμησή σας για τη φετινή τουριστική χρονιά για την Ελλάδα;

Το brand name της χωρας έχει αναβαθμιστεί παγκοσμίως, η εικόνα μας έχει αλλάξει προς το καλύτερο και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε ισχυρό τουριστικό ρεύμα, που δημιουργεί σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας μέσω του Τουρισμού.

Φέτος, η τουριστική περίοδος στην Ελλάδα ξεκίνησε νωρίτερα από ποτέ και εργαζόμαστε σκληρά ώστε να ολοκληρωθεί με το τέλος του 2022. Αυτή η διεύρυνση της σεζόν, η χρονική αλλά και χωρική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου δηλαδή, σηματοδοτεί τη μεγέθυνση του τουριστικού μας προϊόντος, που ενισχύει την οικονομία, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, τροφοδοτεί εκατοντάδες επαγγέλματα, ενώ στηρίζει εντέλει τη μέση ελληνική οικογένεια.

Oι προοπτικές για τον ελληνικό τουρισμό είναι ευοίωνες λοιπόν, με τα πρώτα στοιχεία να δείχνουν ότι η θετική πορεία μπορεί να φτάσει, και ενδεχομένως να ξεπεράσει, σε αριθμούς τη «χρυσή» χρονιά του 2019.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το α’ εξάμηνο του 2022, οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 360,8% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 329,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, αντιπροσωπεύοντας το 84,9% και το 94,7% των αντίστοιχων επιπέδων τους το 2019.

Επίσης, από τα προσωρινά στατιστικά στοιχεία της ΥΠΑ  για την επιβατική κίνηση των αεροδρομίων, το εξάμηνο Ιανουαρίου/Ιουνίου του 2022, o συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών ανήλθε στα 22.407.879, παρουσιάζοντας άνοδο (+) 269,1% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021 όπου είχαν διακινηθεί 6.071.559 επιβάτες. Να σημειωθεί ότι η φετινή συνολική επιβατική κίνηση πρώτου εξαμήνου 2022 προσέγγισε το 90,6% της επιβατικής κίνησης του πρώτου εξαμήνου του 2019.

Επιπροσθέτως, τον Ιούλιο της τρέχουσας χρονιάς στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport Greece διακινήθηκαν περί τα 5,912 εκατ. επιβάτες, 11,1% περισσότεροι σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019.

Τα στοιχεία, μάλιστα, που έχουμε τόσο από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών όσο και από τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια καταδεικνύουν σημαντικές αυξήσεις από τις βασικές μας αγορές.

Συγκεκριμένα, στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» τον Ιούλιο του 2022 σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019 είχαμε 29% περισσότερες αφίξεις από τη Γερμανία, 15% από τη Γαλλία, 4% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 39% από την Ελβετία, 19% από το Ισραήλ 19%, 257% από τη Σερβία και 177% από την Τουρκία.

Στα περιφερειακά αεροδρόμια η εικόνα είναι επίσης εντυπωσιακή: στη Ρόδο, την καρδιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, είχαμε 21% περισσότερους επισκέπτες από τη Βρετανία σε σχέση με το 2019, 24,6% παραπάνω Γερμανούς, 46,4% περισσότερους Γάλλους. Στη Σαντορίνη είχαμε αύξηση 126% των αφίξεων από τη Γαλλία, 64,3% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 77,5% από τη Γερμανία. Στα Χανιά η αύξηση των Βρετανών επισκεπτών, πάντα σε σχέση με το 2019, έφτασε στο 43,2%, των Γερμανών στο 78,3% και των Πολωνών στο 33,8%.

Αλλά και στη Δυτική Ελλάδα τα στοιχεία που διαθέτουμε είναι αρκετά ενθαρρυντικά: στο Ακτιο καταγράψαμε αύξηση 40,4% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 36,2% από την Ιταλία και 30,6% από τη Γερμανία, ενώ στην Κέρκυρα είχαμε 99,3% αύξηση από την Ιταλία, 29,7% από τη Γερμανία και 15% από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος, ο αριθμός προκρατήσεων κρουαζιερόπλοιων για το 2022 στην Ελλάδα αγγίζει τα 4.939 πλοία. Το 2021 στη χώρα μας είχαν αφιχθεί υπόψιν συνολικά 2.064 κρουαζιερόπλοια με 1.418.315 επιβάτες, έναντι 3.979 κρουαζιερόπλοιων με 5.552.384 επιβάτες το 2019.

Τούτων λεχθέντων, η οριστική αποτίμηση θα λάβει χώρα στο τέλος του έτους. Ωστόσο, ευελπιστούμε ότι τα έσοδα από τον εισερχόμενο τουρισμό φέτος μπορεί να φθάσουν τα 20 δισ. ευρώ, έναντι 18,2 δισ. το 2019, φέρνοντας ενδεχομένως ανάπτυξη της τάξεως του 3,2%, ὀπως επισήμανε και στις αρχές Αυγούστου, ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας.

  1. Ποια είναι η πρόβλεψή σας για τον τουρισμό στην Ελλάδα τη χρονιά 2023;

Προφανώς είναι ακόμα νωρίς για προβλέψεις όσον αφορά το 2023 και ναι, μεν πρέπει να χαρούμε την επιτυχία που φαίνεται να προδιαγράφεται για την ελληνική τουριστική αγορά, ωστόσο δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε.

Η χώρα μας άλλωστε συμμερίζεται τις ανησυχίες για την τρέχουσα παγκόσμια οικονομική κατάσταση σχετικά με την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως λόγω των συνεπειών της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ουκρανία.  Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας έχουν οδηγήσει μεταξύ άλλων και σε υψηλότερο και ευρύτερο πληθωρισμό παγκοσμίως από ό,τι αναμενόταν.

Η παγκόσμια, λοιπόν, οικονομία εισέρχεται  ήδη σε δεινότερη θέση από ό,τι αναμενόταν  και σύμφωνα με διεθνείς προβλέψεις προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 4,4% το 2022 σε σχέση με την ανάπτυξη 5,9% που καταγράφηκε το 2021.

Αυτό που όλοι πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ο αντίκτυπος της εν λόγω σύγκρουσης στην ήδη εύθραυστη και άνιση ανάκαμψη του τουρισμού από την πρόσφατη υγειονομική κρίση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία προσθέτει περαιτέρω πιέσεις σε ένα ήδη δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και αυξάνοντας την επενδυτική αβεβαιότητα. 

Η ανθεκτικότητα, λοιπόν, του τουριστικού οικοσυστήματός μας βρίσκεται στο επίκεντρο του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για την επόμενη μέρα.  Κι αυτό γιατί, αν και είναι αδύνατο να προβλέψουμε από πού θα προέλθει η επόμενη κρίση, είναι σημαντικό να αντλήσουμε διδάγματα από την τρέχουσα περίοδο και να προβούμε σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών προκλήσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό.

Με λίγα λόγια, τα ρεκόρ είναι ευπρόσδεκτα, ειδικά σε μια πολύ δύσκολη οικονομική και γεωπολιτική συγκυρία. Η διάρκεια της επιτυχίας όμως, αλλά και η ευρύτερη διάχυση του τουριστικού εισοδήματος, προϋποθέτουν στρατηγική και διαμόρφωση πολιτικών.

Ο Τουρισμός είναι μια εθνική υπόθεση και εργαζόμαστε συστηματικά τόσο για την αναβάθμιση των υποδομών και τη νομοθετική αναμόρφωση, όσο και για την ψηφιοποίηση του τουριστικού προϊόντος και για την αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα (Upskilling και reskilling).

Με βάση τα ανωτέρω θα κινηθούμε για να επιτύχουμε τους άμεσους και μακροπρόθεσμους στόχους μας, όπως (α) τη χρονική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, (β) τη διάχυση των επισκεπτών μας σε όλη τη χώρα, ειδικά σε νέες και ανεξερεύνητες γωνιές της πατρίδας μας, καθώς και (γ) την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση ποιοτικού τουρισμού με στόχο ένα βιώσιμο, ανθεκτικό, προσβάσιμο, καινοτόμο, «πράσινο» τουριστικό οικοσύστημα.

Παράλληλα, δίνουμε μεγάλη έμφαση στην διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος με την υπέρβαση του κλασικού μοντέλου «θάλασσα και ήλιος», καθώς και στην προώθηση του θεματικού τουρισμού όπως o συνεδριακός (MICE), o θαλάσσιος, o ορεινός, o καταδυτικός τουρισμός, ο τουρισμός υγείας και ευεξίας, κ.ά.

Σε τελική ανάλυση, στο υπουργείο Τουρισμού πιστεύουμε ότι με συστηματική και συλλογική δουλειά, μπορούμε να δούμε την Ελλάδα να κατακτά ακόμη υψηλότερη θέση στην κατάταξη μεταξύ των δημοφιλών προορισμών του παγκόσμιου τουρισμού.

Εν μέσω μιας πρωτοφανούς διεθνούς αναταραχής, είναι σημαντικό να επικεντρωθούμε σε όλα τα πράγματα που μας καθιστούν αισιόδοξους για ένα καλύτερο μέλλον.

Τα δεδομένα είναι ξεκάθαρα και με επίγνωση των δυσκολιών, αλλά και των δυνατότητων μας, καλούμαστε να δράττουμε ανάλογα, μετατρέποντας τις κρίσεις σε ευκαιρίες.