25/2/2022
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί φίλοι,
Ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός αποτελεί εδώ και δεκαετίες καταλύτη οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή της Μεσογείου και προστασίας του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος καθώς και της πολιτιστικής κληρονομιάς των προορισμών.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2018 περισσότεροι από 2 εκατομμύρια εργαζόμενοι απασχολούνταν στον παράκτιο τουρισμό στις μεσογειακές χώρες της ΕΕ. Ως προς αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τον παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό μέσω της Στρατηγικής για τη Γαλάζια Ανάπτυξη ως ένα εργαλείο για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην Ευρώπη.
Ως εκ τούτου, ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο ανάπτυξης της εθνικής και τοπικής οικονομίας με τη συνολική οικονομική συμβολή του να ανέρχεται σύμφωνα με εκτιμήσεις στο 1,4-1,5% του ΑΕΠ της χώρας ενώ η έμμεση συμβολή θεωρείται ότι είναι 4 με 5 φορές υψηλότερη.
Η Ελλάδα διαθέτει τα χαρακτηριστικά εκείνα που την καθιστούν έναν από τους ελκυστικότερους προορισμούς για τουρισμό με σκάφη αναψυχής στην Ευρώπη.
Ενδεικτικά, ο Οίκος Christies Real Estate τοποθετεί τα Ελληνικά νησιά ως 2ο καλύτερο προορισμό παγκοσμίως για πολυτελές yachting, μόνο πίσω από την Γαλλική Ριβιέρα και πάνω από προορισμούς όπως τις Παρθένες Νήσους, το Palm Beachτης Φλώριντα και την Costa Esmeralda της Ιταλίας ενώ σύμφωνα με τον Bloomberg, η Ελλάδα είναι από τον Ιούνιο του 2021 στην κορυφή των SuperYachts με 194 ελλιμενισμένα σκάφη στις 25 Ιουνίου 2022 (άλμα από τα 80 τον Μάιο του 2021) μετά το άνοιγμα του Τουρισμού που ακολούθησε την εξέλιξη της πανδημίας.
Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σημαντική́ αύξηση της δημοφιλίας του yachting σε γειτονικές χώρες όπως η Κύπρος, η Τουρκία και η Κροατία οι οποίες και αποτελούν τους σημαντικότερους ανταγωνιστές μας. Οι εν λόγω χώρες έχουν επενδύσει στον τουρισμό των σκαφών αναψυχής με αιχμή του δόρατος την ανάπτυξη των τουριστικών λιμενικών υποδομών.
Συνεπώς για την περαιτέρω ανάπτυξη της θεματικής αυτής μορφής τουρισμού, είναι απαραίτητη η ανάπτυξη των σχετικών υποδομών.
Αυτό εξάλλου καταδεικνύουν και τα συμπεράσματα της συζήτησης στρογγυλής τράπεζας μεταξύ των εθνικών εταίρων του παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού της χώρας μας που έλαβε χώρα τον περασμένο Ιούνιο στην Αθήνα, στο περιθώριο της 66ης Συνόδου της Περιφερειακής Επιτροπής για την Ευρώπη του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού.
Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι παρότι η συμβολή́ του yachting στην ελληνική οικονομία με όρους απασχόλησης και εισοδήματος για τα νησιά και τις παράκτιες περιοχές είναι σημαντική́, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης ώστε (το yachting) να μετατραπεί́ σε σημαντική́ κινητήρια δύναμη για περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και της ελληνικής οικονομίας εν γένει.
Παράλληλα, η ανάγκη για προσέλκυση των megayachts, σκαφών τα οποία χρειάζονται εξειδικευμένες υποδομές σε τουριστικούς λιμένες και άλλου είδους λιμενικών υπηρεσιών, καθιστά́ επιτακτική́ την αναβάθμιση των υπαρχουσών λιμενικών υποδομών και τη δημιουργία νέων όπου αυτό κριθεί απαραίτητο.
Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να δημιουργηθεί́ στη χώρα μας ένα ολοκληρωμένο, αποδοτικό́ και βιώσιμο δίκτυο τουριστικών λιμένων, τόσο με ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, όσο και με νέες στρατηγικές μάρκετινγκ.
- Νέο θεσμικό πλαίσιο για τους τουριστικούς λιμένες)
Στοχεύοντας, λοιπόν, στην εξασφάλιση συνθηκών για τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των ανά τη χώρα ειδικών τουριστικών υποδομών και ιδίως του υδάτινου χώρου, με στόχο τη δημιουργία ενός ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος ικανού να προσελκύσει επενδύσεις και λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη ένταξη του Έργου «Αναβάθμιση Τουριστικών Λιμένων στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και τις διατάξεις του Ν. 4442/16 για την επιτάχυνση αδειοδότηση επιχειρήσεων, θεωρείται επιτακτική η ανάγκη προώθησης νομοθετικών ρυθμίσεων για την απλοποίηση και βελτιστοποίηση του πλαισίου δημιουργίας και λειτουργίας τουριστικών λιμένων.
Συνεπώς σχεδιάζουμε τη ριζική ανανέωση του σχετικού θεσμικού πλαισίου ώστε να επιταχυνθούν σημαντικά οι σχετικές διαδικασίες χωροθέτησης, παραχώρησης και αδειοδότησης με τελικό στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας στον τομέα των υποδομών θαλάσσιου τουρισμού.
Βασικά ζητήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, είναι:
- Η επί της ουσίας και όχι επί της τυπικής διαδικασίας αναποτελεσματικότητα του ίδιου του συστήματος αδειοδότησης και λειτουργίας των ανωτέρω ειδικών τουριστικών υποδομών,
- η έλλειψη ελεγκτικού μηχανισμού και διαδικασιών για την προώθηση επιχειρηματικής δραστηριότητα,
- η χρήση τουριστικών λιμένων στερούμενων σχετικής άδειας λειτουργίας,
- η γνωστοποίηση παράνομων έργων – δραστηριοτήτων εντός των χωροθετημένων ζωνών των τουριστικών λιμένων,
- η αδυναμία επιβολής διοικητικών κυρώσεων και μέτρων προστασίας,
- η πολυνομία και τα προβλήματα συναρμοδιοτήτων,
- η γραφειοκρατία και την αντιπαραγωγική νομοθεσία καθώς και
- ο κατακερματισμός του αντικειμένου μέσω ξεχωριστών διαδικασιών χωροθέτησης ή αδειοδότησης υποδομών διαφορετικού πλαισίου αλλά παροχής ιδίων υπηρεσιών.
Κρίνεται λοιπόν αναγκαία η απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών που αφορούν:
- τόσο στην έγκριση της χωροθέτησης τουριστικών λιμένων κάθε είδους και
- στην υλοποίηση των έργων και την τακτοποίηση διαφοροποιήσεων αυτών (π.χ. άρση ασυμβατοτήτων μεταξύ εγκεκριμένου και υλοποιημένου σχεδιασμού όπως διαφοροποίηση επί κτιριολογικού και λιμενικού σχεδιασμού),
- όσο και την λειτουργική αδειοδότηση και παρακολούθηση της λειτουργίας,
- και στην επέκταση εφαρμογής των διατάξεων τουριστικών λιμένων και σε άλλες υποδομές ως συνοδών έργων άλλου τύπου τουριστικών υποδομών ή εγκαταστάσεων τόσο εντός θαλάσσιου χώρου όσο και εντός λιμνών και ποταμών,
- καθώς και στον προσδιορισμό της χρονικής διάρκειας της αδειοδότησης υφιστάμενων και εν λειτουργία τουριστικών λιμένων.
- όπως και στην ενίσχυση της λειτουργίας μέσω της υποχρεωτικής αδειοδότησης
2. Σχέδιο Μάρκετινγκ:
Επιπροσθέτως, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι μέσα από́ το Σχέδιο Μάρκετινγκ Ελληνικού Τουρισμού 2022 του Υπουργείου, έχουν τεθεί οι γενικότεροι στόχοι για την τρέχουσα χρονιά, οι οποίοι περιλαμβάνουν την εδραίωση της Ελλάδας ως top of mind τουριστικού́ προορισμού́.
Αυτό επιτυγχάνεται μέσω:
- Της περαιτέρω ανάπτυξης του brand identity της χώρας
- Της ενίσχυσης της φήμης του προορισμού́ «Ελλάδα» ως υγειονομικά́ ασφαλούς προορισμού́ μοναδικών και πολυθεματικών εμπειριών
- Της άμβλυνσης της εποχικότητας μέσω της διαφοροποίησης του προϊόντος
- Της προώθησης ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού που θα έχουν το χαρακτήρα της «μοναδικής και πολυθεματικής εμπειρίας» με έμφαση στην γεωμορφολογική υπεροχή της χώρας και τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, ανάλογα με τις δυνατότητες και ευκαιρίες ανάπτυξης κάθε Περιφέρειας, σε συνδυασμό́ με τις τάσεις της παγκόσμιας ζήτησης
- Των ευκαιριών που παρέχει το αναπτυξιακό εργαλείο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility – RRF).
Οι ειδικότεροι στόχοι του σχεδίου μάρκετινγκ περιλαμβάνουν, μεταξύ́ άλλων:
- Την προβολή των ειδικών μορφών τουρισμού́, όπως ο θαλάσσιος τουρισμός, σε σχέση με την συνολική προβολή της χώρας σε ποσοστιαία αναλογία διαφημιστικής δαπάνης (ενέργειες διαφήμισης και δημοσίων σχέσεων) άνω του 50%.
- Την Tailor- made υιοθέτηση online και offline σύγχρονων επικοινωνιακών τακτικών ανά αγορά στόχο, κατάλληλων να προσεγγίσουν τα κρίσιμα κοινά́ (influencers & opinion leaders).
- Την τόνωση του εγχώριου τουρισμού́,
- καθώς και την αξιοποίηση των ψηφιακών δυνατοτήτων της πλατφόρμας και της εφαρμογής visitGreece.
- Κέντρο Έρευνας Θαλάσσιου Τουρισμού του ΠΟΤ
Επιπλέον, στο Συνέδριο για τον Βιώσιμο και Παράκτιο Τουρισμό που ακολούθησε της 66ης Συνάντησης της Επιτροπής του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO) για την Ευρώπη, το οποίο φιλοξενήθηκε στην Αθήνα από 2 έως 4 Ιουνίου 2021, τονίστηκε ότι ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός συνιστά προτεραιότητα αιχμής.
Στο πλαίσιό του υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας για τη σύσταση του πρώτου υπόψιν Παρατηρητηρίου Παράκτιου και Θαλάσσιου Τουρισμού για την Ανατολική Μεσόγειο από την ηγεσία του Υπουργείου και τον Γενικό Γραμματέα του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού.
Το Παρατηρητήριο θα αποτελέσει σημειωτέον μία μόνιμη δομή, η οποία θα παρέχει δεδομένα για τη βιώσιμη ανάπτυξη του παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού, θα διαμορφώσει το κατάλληλο μεθοδολογικό πρότυπο για τη μέτρηση και παρακολούθηση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, θα μεριμνήσει για τη διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας σε όλους τους εμπλεκόμενους εταίρους και, τέλος, θα συμβάλλει στην ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού στους παράκτιους και νησιωτικούς προορισμούς, μέσα από στοχευμένες δράσεις κατάρτισης.
Όλα τα παραπάνω εντάσσονται στο ολιστικό μας σχέδιο για την ουσιαστική αναβάθμιση του θαλάσσιου τουρισμού και ειδικότερα του yachting στην Ελλάδα, με απώτερο στόχο να το καταστήσουμε φορέα ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της χώρας μας διεθνώς.
Ας εστιάσουμε λοιπόν σε όλα αυτά που μας κάνουν αισιόδοξους για ένα καλύτερο μέλλον. Με την προϋπόθεση, όμως, ότι έχουμε κάνει το καλύτερο δυνατό στο παρόν.
Σας ευχαριστώ.
