Αξιότιμες κυρίες,
Αξιότιμοι κύριοι,
Από χτες η καρδιά της διεθνούς κοινότητας κρουαζιέρας χτυπά στο Posidonia Sea Tourism Forum, στη μεγαλύτερη πόλη και λιμάνι του Βορρά και έναν από τους σημαντικότερους ταξιδιωτικούς κόμβους της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων, όντας πλέον και βάση homeporting.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ), το λιμάνι της Θεσσαλονίκης δέχθηκε το 2022 συνολικά 61 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων σε σύγκριση με μόλις έξι προσεγγίσεις το 2019, παρουσιάζοντας δηλαδή δεκαπλάσια αύξηση. Τα οικονομικά οφέλη της εν λόγω δραστηριότητας διαχέονται στην τοπική κοινωνία και συμβάλλουν στην ποιοτική και ποσοτική αύξηση του τουριστικού προϊόντος.
Η «Νύμφη του Θερμαϊκού» άλλωστε, με ιστορία 2.300 χρόνων, βρίσκεται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO για τα βυζαντινά και παλαιοχριστιανικά μνημεία της, ενώ αναφέρεται διεθνώς ως ο Νο1 προορισμός γαστρονομίας της πατρίδας μας.
Αποτελώντας ανέκαθεν λόγω της γεωγραφικής της θέσης σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών έχει προικιστεί στο πέρασμα του χρόνου με πληθώρα ιστορικών, αρχιτεκτονικών και θρησκευτικών μνημείων απαράμιλλου κάλλους και πολιτιστικής αξίας. Βρίσκεται επίσης σε κοντινή απόσταση με τη Βεργίνα, έναν αρχαιολογικό προορισμό παγκόσμιας κλάσης με μοναδικά ευρήματα του Μακεδονικού Βασιλείου και ένα εκπληκτικό μουσείο αφιερωμένο στον Φίλιππο και τον γιο του Μέγα Αλέξανδρο.
Η Θεσσαλονίκη είναι μόνο ένα από τα πολλά παραδείγματα της Μεσογείου που δεν έχουν ακόμη εκτιμηθεί επαρκώς για την πραγματική τους αξία και γι’ αυτό ευελπιστούμε στο Υπουργείο Τουρισμού ότι με το Posidonia Sea Tourism Forum 2023 θα προωθηθεί μια νέα προσέγγιση στη γεωγραφία της κρουαζιέρας και την ανάπτυξη προορισμών που θα μπορούσε να συμβάλει σε ένα βιώσιμο μέλλον σε αυτή την εξαιρετικά δημοφιλή, πολύπλευρη, αλλά και κερδοφόρα περιοχή της Ελλάδας.
Αγαπητές φίλες,
Αγαπητοί φίλοι,
Έτος – σταθμό για τον κλάδο της κρουαζιέρας χαρακτηρίζει το 2022 η Ένωση Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ), καθώς οι συνολικές προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων σε 48 ελληνικά λιμάνια ανήλθαν σε 4.795 και ο αριθμός επιβατών σε 4.381.876*.
Σύμφωνα πάντα με την ΕΛΙΜΕ, η αύξηση στις αφίξεις κρουαζιεροπλοίων το 2022, σε σχέση με το 2021, ήταν κατακόρυφη.
Ειδικότερα, το 2022 αφίχθησαν στη χώρα μας 4.795 κρουαζιερόπλοια, έναντι 2.064 το 2021, μία αύξηση της τάξης του 132%.
Σε επιβάτες, ο αριθμός των αφίξεων ανήλθε το 2022 σε 4.381.876* έναντι 1.418.315 το 2021, αύξηση 209%.
Με έτος αναφοράς το 2019, όταν ακόμα δεν είχαν εφαρμοστεί τα περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας του κορονοϊού, ο αριθμός αφίξεων κρουαζιεροπλοίων το 2022 αυξήθηκε κατά 20%.
Όπως επισημαίνει η ΕΛΙΜΕ, το 2022 σε σχέση με το 2021, παρατηρήθηκε αύξηση στις αφίξεις σε όλους τους προορισμούς και ιδιαίτερα στο Λαύριο κατά 291%, στη Θεσσαλονίκη και την Σαντορίνη κατά 259%, στη Μύκονο κατά 141%, στο Βόλο κατά 114%, στην Κέρκυρα 96%, στη Ρόδο 95% και στο Ηράκλειο κατά 92%.
Σημαντικά ενισχυμένο εμφανίζεται και το homeporting στα ελληνικά λιμάνια του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, του Λαυρίου, της Κέρκυρας και του Ηρακλείου.
Η ΕΛΙΜΕ εκτιμά ότι οι προοπτικές για το 2023, με βάση τα σημερινά στοιχεία είναι πολύ ευοίωνες, με μία μεσοσταθμική αύξηση περίπου 15% στις κρατήσεις στο σύνολο σχεδόν των προορισμών.
Αντιστοίχως, η Διεθνής Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) προβλέπει ότι ο κλάδος θα προσελκύσει έως και 33 εκατομμύρια επιβάτες το 2023 παγκοσμίως, ξεπερνώντας σημαντικά τα 29,7 εκατομμύρια που καταγράφηκαν το 2019, την τελευταία χρονιά πριν από την πανδημία.
Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία της CLIA, η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής κρουαζιέρας, αναμένεται να καταγράψει αύξηση του οικονομικού οφέλους από τον κλάδο, με τον Πειραιά – το κορυφαίο λιμάνι της χώρας – να προβλέπεται ότι θα ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο επιβάτες το 2023.
Σημειώνεται ότι το 2021, η οικονομική συνεισφορά της κρουαζιέρας στην Ελλάδα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, φτάνοντας το 1,1 δισ. ευρώ, έναντι 957 εκατ. ευρώ το 2019. Ο κλάδος υποστήριξε 315.000 θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, με τις 15.100 από αυτές να εντοπίζονται στη χώρα μας.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η πατρίδα μας πρωτοστάτησε άλλωστε παγκοσμίως, με τη γρήγορη και ασφαλή επανέναρξη της κρουαζιέρας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και με την αύξηση του homeporting, που οδήγησε τις εταιρείες κρουαζιέρας στο να προμηθεύονται τοπικά αγαθά και υπηρεσίες στους λιμένες αφετηρίας και τους επιβάτες να περνούν μεγαλύτερες περιόδους εκεί, διανυκτερεύοντας σε τοπικά ξενοδοχεία. Ο οικονομικός αντίκτυπος αυξήθηκε επίσης λόγω της μεγαλύτερης παραμονής των πλοίων στα λιμάνια για την εκτέλεση τεχνικών εργασιών.
Όπως επισήμανε πρόσφατα και ο κος Βώκος, Διευθύνων Σύμβουλος των εκθέσεων Ποσειδώνια A.E. που διοργανώνει εφέτος το Posidonia Sea Tourism Forum στη Θεσσαλονίκη, «με την δρομολογημένη μετά το 2024 κατασκευή νέων τερματικών σταθμών κρουαζιέρας στη Σούδα, στα Χανιά της Κρήτης, την προγραμματισμένη επέκταση του τερματικού σταθμού κρουαζιέρας στον Πειραιά και την αυξανόμενη δυναμική της Θεσσαλονίκης ως πρόσθετου κόμβου κρουαζιέρας, η ανάπτυξη του κλάδου πρόκειται να συνεχιστεί στην Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια».
Συμφωνώ και επαυξάνω, πόσω δε μάλλον αν λάβει κάποιος υπόψιν ότι η αξία του τουρισμού κρουαζιέρας είναι χωρίς υπερβολή τεράστια, καθώς κάθε 24 επισκέπτες κρουαζιέρας υποστηρίζουν μία θέση εργασίας πλήρους απασχόλησης, ενώ κατά μέσο όρο κάθε επισκέπτης ξοδεύει 660 ευρώ στα λιμάνια που επισκέπτεται κατά τη διάρκεια μιας τυπικής κρουαζιέρας επτά ημερών.
Επιπλέον, το 60% των ατόμων που έχουν απολαύσει μια κρουαζιέρα επιστρέφουν τα επόμενα χρόνια σε έναν προορισμό που επισκέφτηκαν για πρώτη φορά με κρουαζιερόπλοιο και επομένως κάθε κρουαζιέρα είναι βασικά ένα ταξίδι γνωριμίας με νέους προορισμούς για κάθε επιβάτη. Η Έκθεση της CLIA για την Παγκόσμια Αγορά Κρουαζιέρας το 2020 μάλιστα, έδειξε ότι το 85% των millennials σχεδιάζει να κάνει ξανά κρουαζιέρα, ακολουθούμενο από την Gen-X (82%), την Gen-Z (79%), τους Baby Boomers (77%) και τους Traditionalists (73%).
Πρόκειται λοιπόν για τον τύπο των ταξιδιωτών που θέλουμε: high spenders & repeaters.
Αγαπητές κυρίες,
Αγαπητοί κύριοι,
Ως γνωστόν, ο τουρισμός συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, την αποφυγή της ερημοποίησης, ενώ στηρίζει εκτός από τις επενδύσεις και το ισοζύγιό μας. Είναι ένας τομέας ο οποίος ενισχύει διπλά την οικονομική δραστηριότητα. Αποτελεί την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, καθώς 1 στα 4 ευρώ του ΑΕΠ της χώρας προέρχεται, έμμεσα ή άμεσα, από την τουριστική δραστηριότητα.
Το 2022 σε μια δύσκολη συγκυρία, με τον πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης, την ενεργειακή κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις, η πολύ ενθαρρυντική πορεία του τουρισμού, μας δίνει τη δυνατότητα να αισιοδοξούμε και να προχωράμε δυναμικά τον σχεδιασμό μας.
Ο στόχος μας να κεφαλαιοποιήσουμε την καλή εικόνα της χώρας, ώστε να έχουμε όσο το δυνατόν ποιοτική και μεγάλη σε διάρκεια τουριστική περίοδο φαίνεται ότι έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό.
Στο υπουργείο Τουρισμού, θεωρούμε ότι ο παράκτιος και ο θαλάσσιος τουρισμός μπορούν να αποτελέσουν ένα ισχυρό εργαλείο ανάπτυξης της εθνικής και τοπικής οικονομίας με τη συνολική οικονομική συμβολή τους να ανέρχεται σύμφωνα με εκτιμήσεις στο 1,4-1,5% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ η έμμεση συμβολή θεωρείται ότι είναι 4 με 5 φορές υψηλότερη.
Η Ελλάδα, άλλωστε, διαθέτει τα χαρακτηριστικά εκείνα που την καθιστούν έναν από τους ελκυστικότερους προορισμούς για τουρισμό με σκάφη αναψυχής και κρουαζιέρες όλων των επιπέδων στην Ευρώπη.
Λαμβάνοντας υπόψη και τα ανωτέρω επικεντρώσαμε τις δράσεις του Υπουργείου σε δύο επίπεδα: (α) στη βελτίωση των Υποδομών για τους Τουριστικούς Λιμένες-Μαρίνες, καθώς και (β) στη νέα Στρατηγική Μάρκετινγκ που θέτει τον θαλάσσιο τουρισμό στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας.
Τούτων λεχθέντων, νιώθουμε ιδιαίτερα υπερήφανοι διότι επί των ημερών μας καταφέραμε αρκετά. Συγκεκριμένα προχωρήσαμε τις διαδικασίες για 27 Τουριστικούς Λιμένες μέσα σε 12 μήνες.
Υλοποιήσαμε έτσι την απόφαση του Υπουργείου Τουρισμού, να κινηθεί με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα αναφορικά με την μεταρρυθμιστική μας ατζέντα για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού της πατρίδας μας.
Μεταξύ αυτών και άλλες σημαντικές μαρίνες όπως η Μαρίνα Ρόδου, η Μαρίνα Αστέρα Βουλιαγμένης αλλά και το Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών στην Αλύπα Παλαιοκαστρίτσας στην Κέρκυρα όπου κατόπιν της αδειοδότησής του, εγκαινιάσαμε με τον Υπουργό Τουρισμού κ. Βασίλη Κικίλια τον Αύγουστο του 2022.
Συνολικά εξετάστηκαν διάφορα ζητήματα προκειμένου να δοθούν λύσεις σε περισσότερους από 60 Τουριστικούς Λιμένες κατά τη διάρκεια της θητείας μας μέχρι σήμερα.
«Φιλοεπενδυτικές» Νομοθετικές Παρεμβάσεις και Ενέργειες για τους Τουριστικούς Λιμένες
Παράλληλα, στοχεύοντας, στην εξασφάλιση συνθηκών για τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των ανά τη χώρα ειδικών τουριστικών υποδομών, με στόχο τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος ικανού να προσελκύσει επενδύσεις και λαμβάνοντας υπόψη την ένταξη του Έργου «Αναβάθμιση Τουριστικών Λιμένων στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και τις διατάξεις του Ν. 4442/16 για την επιτάχυνση αδειοδότησης επιχειρήσεων, θεωρήθηκε επιτακτική η ανάγκη προώθησης νομοθετικών ρυθμίσεων για την απλοποίηση και βελτιστοποίηση του πλαισίου δημιουργίας και λειτουργίας τουριστικών λιμένων.
H ψήφιση τον Απρίλιο του 2022 του σχετικού θεσμικού πλαισίου έχει ως επίκεντρο το να επιταχυνθούν σημαντικά οι σχετικές διαδικασίες χωροθέτησης, παραχώρησης και αδειοδότησης με τελικό στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας στον τομέα των υποδομών θαλάσσιου τουρισμού.
Μεταξύ άλλων προωθήθηκαν οι παρακάτω αλλαγές στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε και δημοσιεύτηκε ήδη ως Ν. 4926/22:
•Απλοποίηση αδειοδότησης (μετάβαση σε καθεστώς έγκρισης λειτουργίας νόμου 4442/2016)
•Θέσπιση διαδικασίας νομιμοποίησης για υφιστάμενες τουριστικές λιμενικές εγκαταστάσεις
•Δυνατότητα αύξησης υπό προϋποθέσεις του συντελεστή δόμησης εντός των χωροθετημένων τουριστικών λιμένων με το Ν. 2160/1993.
Παράλληλα σε μια περαιτέρω εξέλιξη με την ψήφιση τον Σεπτέμβριο του 2022 και δημοσίευση του Ν. 4974/2022 προστέθηκαν νέες βελτιώσεις.
Το σύνολο των ενεργειών μας οι οποίες συντέλεσαν στην σημαντική πρόοδο μεγάλου αριθμού projects τουριστικών λιμένων παράλληλα με τις προαναφερθείσες νομοθετικές και άλλες πρωτοβουλίες είχαν ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος στον τομέα των Τουριστικών Λιμένων.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον εκφράστηκε με αιτήματα για πραγματοποίηση πολλών συναντήσεων εργασίας της ΓΓ Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης και Υπηρεσιακών παραγόντων με διάφορους φορείς, μεταξύ των οποίων φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, φορείς διαχείρισης τουριστικών λιμένων, όπως και ιδιωτικές εταιρίες, αλλά και επενδυτές εγχώριους και διεθνείς, προκειμένου να διερευνηθούν και να υποστηριχθούν νέες επενδυτικές πρωτοβουλίες με επίκεντρο την ανάπτυξη των υφιστάμενων αλλά και νέων τουριστικών λιμένων όλων των μεγεθών.
Στο ίδιο μοτίβο, αν όχι με περισσότερο ζήλο και ταχύτητα, συνεχίζουμε στο Υπουργείο Τουρισμού και δη στη Γενική Γραμματεία Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης τη δράση μας με στόχο την εξεύρεση λύσεων και υποβολή προτάσεων με σκοπό την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων σε στρατηγικούς τομείς προκειμένου τόσο οι επιχειρήσεις του θαλάσσιου τουρισμού, όσο και η χώρα να απελευθερώσουν το δυναμικό τους.
Αγαπητές φίλες,
Αγαπητοί φίλοι,
Τα μέχρι στιγμής δεδομένα υποδεικνύουν ότι και το 2023 ξεκίνησε με ιδιαίτερη δυναμική, ορμώμενη από τις περσινές καλές επιδόσεις. Ενδεικτικά, ήδη στις διεθνείς εκθέσεις που έχουν πραγματοποιηθεί τα μηνύματα για τον ελληνικό τουρισμό ήταν ικανοποιητικά, με αεροπορικές εταιρείες και tour operators να εκφράζουν ενδιαφέρον, και κάποιες μάλιστα εξ αυτών να προχωρούν στην ενίσχυση πτητικών προγραμμάτων και πακέτων διακοπών για τη χώρα μας. Μεγάλοι tour operators, όπως ο γερμανικός όμιλος της TUI και ο FTI, έχουν ανοίξει τα συστήματα των προκρατήσεων για την επόμενη τουριστική περίοδο με την πατρίδα μας να πρωταγωνιστεί στις προσφορές του early booking.
Το ενδιαφέρον για την Ελλάδα καταδεικνύει άλλωστε και η πρόσφατη μελέτη «Exploring Consumer Travel Attitudes and Expectations to Drive Tourism Recovery» που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδιών (European Travel Commission), σε δείγμα καταναλωτών από τις Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία και ΗΠΑ. Σε αυτήν, η χώρα μας διατηρεί την 4η δημοφιλέστερη θέση στην προτίμηση των καταναλωτών για ταξίδια που θα πραγματοποιηθούν το τρέχον έτος, μετά τη Γερμανία, την Πορτογαλία και τη Γαλλία.
Παράλληλα, εξόχως ενθαρρυντικά είναι τα πρώτα στοιχεία για το 2023 σύμφωνα με το νέο τεύχος της σειράς μελετών συγκυρίας «Tάσεις του Eπιχειρείν», της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ, όπου ο ελληνικός τουρισμός φέτος φαίνεται να επιταχύνει περαιτέρω το βηματισμό του καθώς ευνοείται από την παράλληλη επίδραση δύο τάσεων:
– Ισχυρή διάθεση για ταξίδια: Παρά τη συσταλτική επίδραση του πληθωρισμού στο διαθέσιμο εισόδημα, η τάση για “revenge travel” που επικράτησε αμέσως μετά την πανδημία φαίνεται να κυριαρχεί. Επιπλέον, η καταναλωτική εμπιστοσύνη στις βασικές μας αγορές φαίνεται να ανακάμπτει σταδιακά, ενισχύοντας περαιτέρω τη διάθεση για ταξίδια τόσο από χώρες εντός ΕΕ, όσο και από πιο μακρινούς προορισμούς (με την ανοδική τάση να κινείται σε ένα εύρος 6%-16%).
– Υψηλή προτίμηση για Ελλάδα: Ισχυρό τουριστικό ενδιαφέρον προσελκύει η χώρα μας, αποτελώντας πρώτη επιλογή για το 5,8% των Ευρωπαίων φέτος (έναντι 4,4% για το 2022) όσον αφορά το επόμενο ταξίδι τους στην Ευρώπη. Παράλληλα, το ενδιαφέρον αυτή τη στιγμή για κρατήσεις τουριστών στη χώρα μας (early bookings) είναι σε επίπεδα 70% υψηλότερα έναντι του 2022.
Συνεπώς, έχουμε μπροστά μας καλές προοπτικές τις οποίες όμως καλούμαστε να κατακτήσουμε ενεργοποιώντας τις δικές μας δυνάμεις και κυρίως χωρίς να δείξουμε κανένα σημάδι εφησυχασμού.
Προχωρούμε, λοιπόν, στην εφαρμογή μιας νέας φιλοσοφίας, με άξονα την διπλή προσαρμογή (twin transition) σε μια πιο πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη, στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την ενίσχυση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, που καλείται να στελεχώσει στο παρόν και στο μέλλον ένα περισσότερο ανθεκτικό, βιώσιμο, προσβάσιμο και καινοτόμο τουριστικό οικοσύστημα στη χώρα μας.
Εν ολίγοις, τα επόμενα χρόνια, θα κληθούμε όλοι μας, να προσαρμοστούμε στις σύγχρονες ανάγκες και στις νέες προτεραιότητες.
Στο Υπουργείο Τουρισμού ήδη διαμορφώνουμε την ατζέντα για την πραγματική μεταμόρφωση του τουρισμού και τη μετάβαση στην επόμενη μέρα με την κρουαζιέρα στο επίκεντρο.
Εστιάζουμε σε όλα όσα μας κάνουν αισιόδοξους για ένα καλύτερο μέλλον, έχοντας κάνει το καλύτερο δυνατό στο παρόν.
Σας ευχαριστώ πολύ.
